Πώς να μιλήσεις στα παιδιά για έναν κόσμο που φλέγεται;
Όταν πλέον το μέλλον του πλανήτη είναι τόσο άμεσα συνδεδεμένο με το αύριο των παιδιών μας
Από τις σεισμικές δονήσεις που είναι ένα φυσικό χαρακτηριστικό της χώρας μας, ως τις ξαφνικές αλλαγές του καιρού και τα ακραία φυσικά φαινόμενα όπως οι έντονες καταιγίδες, οι σφοδρές χαλαζοπτώσεις, οι ανεμοστρόβιλοι και οι υπερβολικά δυνατοί άνεμοι που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή και πλέον θα εμφανίζονται τακτικά. Από τα κρούσματα ασθενειών που μεταφέρονται σε κουνούπια ή τις μεταλλάξεις ιών που περνάνε σε ζώα που ο άνθρωπος καταναλώνει με αποτέλεσμα να αρρωσταίνει κι αυτός, έως τον εμβολιασμό και τις ασθένειες που έχουν επιστρέψει από το σκοτεινό παρελθόν. Από τους πρόσφυγες, τις διάφορες χώρες που βρίσκονται σε εμπόλεμες συνθήκες μέχρι τις τρομοκρατικές επιθέσεις και τα αιματοκυλίσματα σε ανυποψίαστους πολίτες έως τις συνθήκες οικονομικής ύφεσης ή τις αιτίες της σύγχρονης μετανάστευσης. Για πόσα από τα παραπάνω και με ποιον τρόπο μπορούμε να μιλάμε στα παιδιά μας;
Ως γονείς αυτό που προέχει για τα παιδιά μας είναι η ασφάλεια, η υγεία –ψυχική και σωματική– και η ευημερία. Πώς μπορούμε ωστόσο να είμαστε σίγουροι ή να διασφαλίσουμε την ασφάλειά τους όταν οι συνθήκες γύρω μας μας κάνουν πιο ευάλωτους από ποτέ.
Οι ψυχολόγοι συμβουλεύουν να μιλάμε στα παιδιά με προσοχή για να μη τους δημιουργήσουμε φοβίες και τραύματα. Ότι στις σχετικές συζητήσεις ξεκινάμε διαβεβαιώνοντάς τα ότι είναι τα ίδια και η οικογένεια τους είναι ασφαλή. Ότι πάνω απ’ όλα προσπαθούμε να είμαστε ήρεμοι και συναισθηματικά νηφάλιοι για να τα πληροφορήσουμε και ενημερώσουμε ή λύσουμε απορίες που μπορεί να δημιουργήθηκαν από διάφορα που μπορεί να έφτασαν στα αφτιά τους. Ότι διοχετεύουμε τις πληροφορίες που χρειάζεται να ξέρουν με προσοχή και λαμβάνοντας πάντα υπόψη την ηλικία τους και το τι μπορούν να κατανοήσουν και να αντιληφθούν. Ότι ξεκινάμε απ’ αυτά που τα αφορούν άμεσα και δίνουμε έμφαση στο να τα μάθουμε πώς να αντιμετωπίζουν καταστάσεις με ψυχραιμία, πώς να παραμένουν ήρεμα και πώς να προφυλάσσονται.
Όσον αφορά ωστόσο την κλιματική αλλαγή και τις επιπτώσεις της καταστροφής του περιβάλλοντος που πλέον αφορούν όλους τους σημαντικούς τομείς των ανθρώπινων δραστηριοτήτων, το θέμα πλέον δεν είναι μόνο το τι λέμε στα παιδιά μας αλλά το τι κάνουμε. Τα μέτρα προστασίας και προφύλαξης που θέλουμε να πάρουμε και να μάθουμε στα παιδιά μας θα έχουν όντως αποτέλεσμα αν πρώτα δεν κάνουμε σημαντικά κάτι για να αναστρέψουμε αυτή την κατάσταση; Οι τελευταίες γενιές ανθρώπων συμπεριφέρθηκαν και συμπεριφέρονται στον πλανήτη σαν να μην υπάρχει αύριο. Και τώρα αυτό το αύριο μοιάζει πιο σκοτεινό και δυσοίωνο από ποτέ και καθόλου μακρινό όσο φάνταζε κάποτε.
Το θέμα πλέον δεν είναι μεγαλώσουμε τα παιδιά σε μια γυάλα, γιατί αυτή η γυάλα πλέον είναι πιο εύθραυστη από ποτέ. Είναι χρέος, καθήκον και επιτακτική μας ανάγκη όχι μόνο να βρούμε τρόπο να μιλήσουμε στα παιδιά μας για αυτό που ζούμε ή θα ζήσουν αλλά να πάρουμε επιτέλους το μερίδιο της ευθύνης που μας αναλογεί. Να κάνουμε κάτι. Να κάνουμε κάτι για τα παιδιά μας και μαζί με τα παιδιά μας. Η Σιβηρία, η Αλάσκα και η Γροιλανδία δεν είναι μακριά. Ό,τι συμβαίνει στη μια πλευρά του πλανήτη επηρεάζει άμεσα ολόκληρο τον πλανήτη. Το πόσα πλαστικά χρησιμοποιούμε στο σπίτι, το πόσο ανακυκλώνουμε, το πόση ενέργεια καταναλώνουμε, το πώς χρησιμοποιούμε τους φυσικούς πόρους, το πόσο συντελούμε στη μόλυνση του πλανήτη είναι κάτι που αφορά τον καθένα μας. Η ενεργής δράση, η συμμετοχή, η ενδελεχής πληροφόρηση και όχι η απλή παρατήρηση ή η αντιμετώπιση μέσω των ηλεκτρονικών μέσων κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να έχουν ένα κάποιο θετικό αποτέλεσμα.