Πώς μπορώ να βεβαιωθώ ότι το παιδί μου θα είναι σοβαρό όταν πρέπει;
Η αίσθηση του χιούμορ είναι καλή για ένα παιδί – αλλά όταν οι φάρσες είναι άστοχες, το χιούμορ μπορεί να αποβεί βλαβερό. Δείτε πώς να τους διδάξετε κάποια ισορροπία.
Το παιδί μου ήταν πάντα «φαρσέρ» και του αρέσει να κάνει αστεία. Είναι αρκετά ξεκαρδιστικός! Το πρόβλημα είναι ότι φαίνεται ότι δεν είναι ποτέ σοβαρός ακόμα και σε καταστάσεις όπου τα αστεία δεν είναι αποδεκτά. Υπάρχει τρόπος να τον βοηθήσω να περιορίσει το χιούμορ όταν θα έπρεπε να είναι πιο σοβαρός;
—Γονιός φαρσέρ
Στο υποθετικό αυτό γράμμα, η κλινικός ψυχολόγοςEmily Edlynn, Ph.D., συγγραφέας του ιστολογίου γονέων The Art and Science of Mom και μητέρα τριών παιδιών από το Oak Park του Ιλινόις, απαντάει ως εξής, όπως διαβάζουμε σε άρθρο στο parents.com:
Αγαπητέ γονέα ενός φαρσέρ,
Η αίσθηση του χιούμορ είναι ένα υπέροχο χαρακτηριστικό για ένα παιδί. Το εξυπηρετεί καλά σε όλη τη διάρκεια της ζωής του, το συνδέει με άλλους με διασκεδαστικό, θετικό τρόπο και παίζει ρόλο στην κρίσιμη κοινωνική ανάπτυξη καθώς μεγαλώνει.
Αλλά σίγουρα, μερικές φορές μπορεί να είναι άστοχο: Το παιδί σας κάνει ένα αστείο σε μια κατά τα άλλα σοβαρή στιγμή ή το μικρό σας κάνει φάρσες ενώ –καλά– δεν είναι πραγματικά αστείες.
Εάν το παιδί σας λαμβάνει αρκετή θετική προσοχή για το χιούμορ του (το οποίο, για κάθε παιδί, είναι ο μεγαλύτερος ενισχυτής), μπορεί να στραφεί στο χιούμορ για να «εντυπωσιάσει» τους άλλους, ακόμη και σε ακατάλληλες στιγμές.
Άλλες φορές, το χιούμορ μπορεί να είναι ένα σημάδι ότι ένα παιδί αισθάνεται άβολα, και το χρησιμοποιεί ως νευρική απόκριση.
Μερικά παιδιά χρησιμοποιούν επίσης το γέλιο για να κάνουν τους ανθρώπους γύρω τους να νιώσουν καλύτερα. Μπορεί να είναι ο τρόπος τους να βοηθήσουν. Και ενώ μερικές φορές αυτό είναι χρήσιμο, υπάρχουν στιγμές που πρέπει να είναι και σοβαρά.
Ακολουθούν μερικοί τρόποι για να βεβαιωθείτε ότι η αστεία πλευρά του παιδιού σας το βοηθά να λάμψει, αλλά ότι μπορεί επίσης να είναι λίγο πιο σοβαρό όταν το απαιτούν οι περιστάσεις.
Κάντε του ερωτήσεις
Εάν αισθάνεστε ότι το παιδί σας προσπαθεί να είναι αστείο ή ότι στρέφεται στο χιούμορ σε άβολες ή ακατάλληλες στιγμές, επιλέξτε μια πρόσφατη στιγμή που συνέβη αυτό και ρωτήστε το πώς ένιωθε και τι σκεφτόταν εκείνη τη στιγμή.
Το επίπεδο της διορατικότητάς του, φυσικά, θα εξαρτηθεί από την ηλικία και την προσωπικότητά του (τα παιδιά κάτω των 7 ετών θα δυσκολευτούν με την αυτογνωσία), αλλά είναι ένα σημείο εκκίνησης.
Ακόμη και το να μπορεί να συνειδητοποιήσει ότι είναι νευρικό είναι σημάδι μεγάλης συναισθηματικής επίγνωσης – αλλά μερικά παιδιά μπορεί να χρειαστούν να παρατηρήσετε εσείς τα νευρικά τους σημάδια και να τα βοηθήσετε να αναλογιστούν τι μπορεί να είναι αυτό που συμβαίνει. Έτσι, εάν το παιδί σας δεν είναι σίγουρο πώς ένιωθε ή είναι κάτω των 7 ετών, θα μπορούσατε να πείτε κάτι σαν: «Νομίζω ότι ένιωθες νευρικός, οπότε ήθελες να κάνεις τους ανθρώπους να γελάσουν. Δεν πειράζει, αλλά αν είσαι νευρικό ή αμήχανο ή νιώθεις άβολα, υπάρχουν άλλοι τρόποι για να νιώσεις καλύτερα». Η εξάσκηση στο να αναλογίζεται την εμπειρία του θα το βοηθήσει να αναπτύξει τη δική του επίγνωση χωρίς να χρειάζεται να το καθοδηγείτε όταν πρέπει.
Εάν το παιδί σας εξηγεί ότι θέλει να βοηθήσει τους άλλους να νιώσουν καλύτερα, μπορείτε να σκεφτείτε άλλους τρόπους για να εκφράσει την ενσυναίσθησή του, όπως να προσφέρει μια αγκαλιά ή να ρωτήσει αν μπορεί να βοηθήσει. Είναι πάντα συγκινητικό να βλέπουμε τα παιδιά μας να φροντίζουν τους άλλους και είναι εντάξει αν χρειάζονται κάποιες συμβουλές για το πώς να επιδείξουν ενσυναίσθηση με πιο κατάλληλους τρόπους.
Δώστε καθοδήγηση
Εάν το παιδί σας πραγματικά δεν ξέρει γιατί κάνει αυτό που κάνει (ένα πιο πιθανό σενάριο), είναι εντάξει να είστε άμεσοι ως προς να το βοηθήσετε να ανταποκριθεί πιο κατάλληλα σε σοβαρές καταστάσεις στο μέλλον. Μάλιστα, μπορείτε να το ενθαρρύνετε να επικοινωνήσει μαζί σας και να ρωτήσει «Μαμά, είναι από εκείνες τις σοβαρές στιγμές που δεν πρέπει να κάνω αστεία;».
Κατά τη διάρκεια μιας σοβαρής στιγμής, είναι επίσης εντάξει να μένετε σωματικά κοντά στο παιδί σας και να ψιθυρίζετε κάτι σαν, «Βλέπεις πώς οι ενήλικες δεν χαμογελούν και μιλούν για ένα σοβαρό θέμα; Τότε είναι που πρέπει να είσαι ήσυχο και τους αφήνεις να μιλήσουν». Να είστε όσο το δυνατόν πιο σαφείς και συγκεκριμένοι όσον αφορά την παρατήρηση των κοινωνικών ενδείξεων των άλλων και την περιγραφή της κατάλληλης συμπεριφοράς, αντί να εστιάζετε μόνο για το τι δεν είναι κατάλληλο.
Δώστε ένα παράδειγμα
Θυμηθείτε: Τα παιδιά μας πάντα μας παρακολουθούν! Τους διδάσκουμε όχι μόνο με τα λόγια μας αλλά κυρίως ακόμη περισσότερο με τις συμπεριφορές μας. Μπορείτε να υπενθυμίσετε στο παιδί σας φορές που έχετε γελάσει μαζί του σε αστείες στιγμές και πώς φαίνεται σοβαρό σε σοβαρές στιγμές. Μπορεί να είναι ενδιαφέρον να ρωτήσετε, «Τι κάνει η μαμά όταν είμαι σε μια σοβαρή συζήτηση; Πώς φαίνομαι;»
Συμπέρασμα
Η αίσθηση του χιούμορ του παιδιού σας θα του είναι πολύτιμη με πάρα πολλούς τρόπους! Έρευνες έχουν δείξει ότι τα παιδιά με ένα καλά ανεπτυγμένο χιούμορ τείνουν να είναι πιο χαρούμενα και πιο αισιόδοξα με υψηλότερη αυτοεκτίμηση και αντιμετωπίζουν καλύτερα τα στρεσογόνα γεγονότα της ζωής. Επιπλέον, το περισσότερο γέλιο έχει συνδεθεί με χαμηλότερο κίνδυνο κατάθλιψης, λιγότερα σωματικά προβλήματα, όπως καλύτερη πέψη και χαμηλότερη αρτηριακή πίεση, ακόμη και χαμηλότερη ευπάθεια σε ασθένειες. Μπορείτε να καλλιεργήσετε την αίσθηση του χιούμορ τους ως θετικό χαρακτηριστικό, ενώ παράλληλα τους διδάσκετε περισσότερα για την κατανόηση κοινωνικών καταστάσεων. Στην πραγματικότητα, αυτό το μάθημα μπορεί να τα βοηθήσει να μάθουν όχι μόνο πώς να βοηθούν καλύτερα τους άλλους αλλά και πώς να κατανοούν καλύτερα τον εαυτό τους.
Η Emily Edlynn, Ph.D., είναι συγγραφέας του ιστολογίου γονέων The Art and Science of Mom και μητέρα τριών παιδιών από το Oak Park του Ιλινόις. Είναι κλινική ψυχολόγος στο ιδιωτικό ιατρείο που ειδικεύεται στην εργασία με παιδιά και εφήβους.