Πώς είναι ο σωστός τρόπος για να επαινέσουμε το παιδί μας;
Χωρίς συγκρίσεις και αποφεύγοντας, μεταξύ άλλων, τις υπερβολές…
Με άλλη μια σχολική χρονιά μπροστά μας και εξωσχολικές δραστηριότητες με βαθμολογίες, επιδόσεις και ανταγωνισμό ένα πράγμα που οι γονείς πρέπει να προσέξουμε είναι ο τρόπος που επαινούμε τα παιδιά μας και τα σχόλια που κάνουμε.
Η αυτοεκτίμηση στα παιδιά δεν χτίζεται λέγοντάς τους πόσο καταπληκτικά ή πόσο τέλεια είναι. Δεν έχει να κάνει με το να παραβλέπει αδυναμίες ή να υπερτονίζει κάποια χαρακτηριστικά έναντι άλλων. Κυρίως, μάλιστα, δεν στηρίζεται στη σύγκριση με τους άλλους, αλλά πρέπει πρώτα απ’ όλα να είναι μια εσωτερική υπόθεση και διαδικασία.
Δεν δημιουργούμε στα παιδιά μια εικονική πραγματικότητα. Δεν τονώνεται η αυτοπεποίθησή τους με ψευδείς δηλώσεις ή υπερβολικές εκφράσεις. Πολλές φορές αυτός ο ζήλος των γονιών έχει να κάνει με την προσπάθειά τους να ξεπεράσουν δικές τους τραυματικές εμπειρίες της παιδικής τους ηλικίας, όταν ως παιδιά ένιωθαν παραμελημένα ή ότι οι δικοί τους γονείς δεν τους έμαθαν να έχουν πίστη στις δυνατότητές τους. Ταυτόχρονα, μπορεί να λανθάνει μια υπερβολική προσδοκία προς τις δυνατότητες των παιδιών τους. Κάποιοι με το να θεωρούν τα παιδιά τους ιδιαίτερα ή χαρισματικά προσπαθούν να τονώσουν τη δική τους ιδιότητα και να νιώσουν ότι κάνουν εξαιρετική δουλειά ως γονείς…
Υπάρχει μεγάλη διαφορά ανάμεσα στο να κάνουμε ένα παιδί να έχει αυτοπεποίθηση, να πιστεύει στις δυνάμεις του προκειμένου να συνεχίσει να προσπαθεί από το να το πείσουμε ότι είναι ξεχωριστό ή μοναδικό στο είδος του. Αν δημιουργήσουμε εσφαλμένη εντύπωση για τον εαυτό τους και τις δυνατότητές του, αργότερα θα πληγωθεί ανεπανόρθωτα η εικόνα για τον εαυτό του.
Προσπαθούμε να μην τρέφουμε μεγάλα Εγώ ούτε ναρκισσιστικές συμπεριφορές στα παιδιά, ούτε να τις ενθαρρύνουμε, γιατί μεγαλώνοντας θα αντιληφθούν ότι ο κόσμος είναι περισσότερο ανταγωνιστικός απ’ ό,τι πίστευαν.
Δημιουργώντας στα παιδιά την αίσθηση ότι «ο κόσμος τους ανήκει», θα προσγειωθούν απότομα όταν ανακαλύψουν ότι συνήθως πρέπει κανείς να παλέψει σκληρά για να βρει ή να κερδίσει τη θέση του στον κόσμο.
Αν έχουν υπερβολική εμπιστοσύνη στις δυνάμεις τους, θα απογοητεύονται πολύ πιο εύκολα αργότερα στις αποτυχίες και στις δυσκολίες. Το αίσθημα ματαίωσης θα τους δημιουργείται αυτόματα και θα θέλουν να τα παρατήσουν αντί να προσπαθήσουν περισσότερο.
Όταν ο έπαινος που έχουν μάθει τα παιδιά να παίρνουν από τους γονείς τους δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, αποκτούν στη συνέχεια αίσθημα ανεπάρκειας και τους δημιουργούνται ανασφάλειες. Νιώθουν αβέβαιοι για τις ικανότητές τους και αποσύρονται από την προσπάθεια του να αποδείξουν τι αξίζουν. Χάνουν εύκολα το ενδιαφέρον τους από διάφορες ασχολίες από το φόβο της αποτυχίας και απογοητεύονται γρήγορα.
Στα παιδιά πρέπει να καλλιεργείται η αίσθηση της ανεξαρτησίας και της αυτονομίας και να έχουν μια πραγματική εικόνα για τη δική τους αξία. Αυτή η αίσθηση της αξίας πρέπει να χτιστεί σε κάτι σταθερό. Ως γονείς, πρέπει να ενθαρρύνετε αθόρυβα τις δραστηριότητες που φωτίζουν τα παιδιά μας και ενισχύουν την αυτοεκτίμησή τους. Πρέπει να τα βοηθήσετε με ευαισθησία και να τα καθοδηγήσετε για να βρούνε κάτι που τους αρέσει και που κάνουν καλά, και στη συνέχεια να τους παρέχετε ευκαιρίες να συμμετάσχουν στη δραστηριότητα αυτή για να αναπτύξουν τις δεξιότητές τους.
Χωρίς να είναι ενοχλητικός ή υπερβολικός ο τρόπος σας, μπορείτε να προσφέρετε υποστήριξη και ενθάρρυνση. Μπορείτε να τους ενθαρρύνετε να διατηρούν τις δραστηριότητές τους ακόμη και όταν δυσκολεύονται, έτσι ώστε να γίνουν πιο ανθεκτικά και προσαρμοστικά και να κατανοήσουν ότι η επιτυχία προέρχεται από σκληρή δουλειά. Με τον καιρό μάθετέ τα να στηρίζονται στις δικές τους δυνάμεις και να τονώνουν από μόνα τους την εικόνα του εαυτού τους καθώς γίνονται πιο ικανά να κάνουν τα πράγματα για τον εαυτό τους, δημιουργώντας έτσι την αίσθηση της δικής τους ικανότητας.
Το πιο σημαντικό, αν θέλετε τα παιδιά σας να είναι ευτυχισμένα, αντί απλώς να τα επαινείτε υπερβολικά, πρέπει να τους προσφέρετε τις πιθανότητες να αισθάνονται καλά για τον εαυτό τους. Δημιουργήστε ευκαιρίες για να είναι αυτάρκη, γενναιόδωρα και συμπονετικά. Η έρευνα έχει αποδείξει ότι η γενναιοδωρία είναι το κλειδί της ευτυχίας και της υγείας, έτσι τι καλύτερο δώρο που μπορείτε να προσφέρετε στο παιδί σας από την ευκαιρία να προσφέρει κάτι στον κόσμο γύρω του; Όχι μόνο αυτό θα τους δώσει αυτοεκτίμηση, αλλά θα τους επιτρέψει να διαδώσουν αυτό το αίσθημα αξιοπρέπειας στους γύρω τους.
Μάθετε να τονίζετε την προσπάθεια και όχι το αποτέλεσμα. Αποφύγετε τις συγκρίσεις και πάνω απ’ όλα να είστε φειδωλοί στη χρήση του υπερθετικού βαθμού. Μην είστε επικριτικοί με τα λάθη και τις αδυναμίες. Κανείς (ή έστω ελάχιστοι) δεν γεννιέται τέλειος. Μη χτίζετε τον μύθο του «καλύτερου παιδιού του κόσμου», όσο κι αν για κάθε γονιό το παιδί τους είναι ξεχωριστό και είναι το καλύτερο παιδί στα μάτια τους και στην καρδιά τους.
Η αγάπη είναι αλήθεια ότι δεν έβλαψε ποτέ κανένα, εκτός κι αν χαρακτηρίζεται από μη υγιείς συμπεριφορές ή δημιουργεί ψυχικό φορτίο αντί να αποφορτίζει.