Οι καλύτεροι βοηθοί του κόσμου
Το να βοηθάνε τα παιδιά στις δουλειές του σπιτιού τα κάνει υπεύθυνα και τους δίνει χαρά!
Κανείς δεν πετάει τη σκούφια του για να στρώσει το κρεβάτι του. Κανείς δεν ενθουσιάζεται στην ιδέα να πλύνει τα πιάτα ή να μαζέψει το τραπέζι. Τα μικρά παιδιά, ωστόσο, που πολλές φορές θέλουν να αντιγράψουν τους γονείς τους και να νιώσουν ότι μπορεί να τα καταφέρουν κι εκείνα, ζητάνε από μόνα τους πολλές φορές να βοηθήσουν και να πάρουν μέρος στις δουλειές. Στα μάτια των παιδιών αυτό που οι μεγάλοι βαριούνται και το θεωρούν άλλη μια υποχρεωτική «αγγαρεία» φαντάζει απλώς άλλο ένα παιχνίδι. Μια ζωντανή μικρογραφία των ρόλων που παίζουν στα παιχνίδια και στις ιστορίες που φτιάχνουν.
Το πώς θα διαχειριστείτε τις πρώτες φορές τη φράση-αίτημα-επιθυμία «μαμά, να σε βοηθήσω» ή «μαμά, να το κάνω εγώ;» θέλει προσοχή κι ευαισθησία. Είναι σημαντικό να μην τα αποπάρετε και να μην τα αποθαρρύνετε. Αν τώρα τους αρνηθείτε το ζήλο και τον ενθουσιασμό να σας βοηθήσουν από μόνα τους, όταν έρθει η στιγμή να τους το ζητήσετε, θα είναι δύσκολο να πειθαρχήσουν. Είναι πολύ πιο εύκολο και ευχάριστο να μυηθούν στις μικρές δουλειές αλλά και στην ανάθεση ευθυνών από μικρή ηλικία και το να εκμεταλλευτείτε τη δική τους προθυμία μπορεί να γίνει η καλύτερη ευκαιρία.
Τα παιδιά ήδη γύρω στην ηλικία των 3 ετών πρέπει να εξοικειώνονται με μικρές αρμοδιότητες και την έννοια του «καθήκοντος», για παράδειγμα να αρχίζουν να μαζεύουν τα παιχνίδια τους ή να σας βοηθάνε στην τακτοποίησή τους. Όσο μεγαλώνουν οι δικές τους ευθύνες πρέπει να προσαρμόζονται στην ηλικία και την ανάπτυξή τους. Η συμμετοχή τους στις δουλειές του σπιτιού δεν έχει να κάνει με το αν είστε ή όχι αυστηροί στην ανατροφή τους ή αν δουλεύετε πολλές ώρες, ούτε επηρεάζεται από το φύλο του παιδιού. Όλα τα παιδιά είναι σημαντικό για την ανάπτυξή τους να έχουν αρμοδιότητες και ευθύνες μέσα στο σπίτι. Μεγαλώνοντας γίνονται περισσότερο υπεύθυνα ως άτομα και πιο αυτόνομα και ανεξάρτητα.
Η εμπιστοσύνη που τους δείχνετε τονώνει την αυτοπεποίθησή τους, το αίσθημα σεβασμού, τονώνει τη συνεργασία και την ομαδικότητα και σαφώς τους δημιουργεί το αίσθημα ευθύνης. Θα ξεκινήσουν με τα απλά μαζεύω τα πιάτα του πρωινού και τα βάζω στον νεροχύτη, βοηθάω στο πότισμα των λουλουδιών ή του κήπου, βάζω τα λερωμένα ρούχα μου στο πλυντήριο, βοηθάω στην τακτοποίηση των πραγμάτων που αγοράστηκαν από το σούπερ μάρκετ.
Τα παιδιά έχουν ερωτήσεις, απορίες, είναι γεμάτα «πώς» και «τι». Η περιέργειά τους τα παρακινεί να θέλουν να μάθουν τα πάντα. Πώς δουλεύει το πλυντήριο, πού μπαίνει η κονσέρβα με τα ντοματάκια, πού βάζουμε τις κάλτσες… και άλλα πολλά. Αξιοποιήστε την περιέργεια και τη φιλομάθεια τους για να μάθουν τις πρώτες αρχές τακτοποίησης, καθαριότητας και νοικοκυροσύνης. Να μάθουν από μικρά να θέλουν και να εκτιμούν ένα καθαρό και τακτοποιημένο περιβάλλον. Να γνωρίζουν τη θέση των βασικών πραγμάτων στο σπίτι και στο χώρο τους. Αν μάθετε στα παιδιά ότι όλα γίνονται ως διά μαγείας –το συμμαζεμένο τους δωμάτιο, τα καθαρά τους ρούχα, το καθημερινό φαγητό– αργότερα θα θεωρούν πως θα συνεχίσουν να βρίσκουν τα πάντα έτοιμα, στο χέρι και στρωμένα…
Υπάρχουν δουλειές που μπορούν να κάνουν μαζί σας βοηθώντας σας, και τη μαμά και τον μπαμπά, στην αρχή μπορεί να γίνονται συνεργατικά ή με την επίβλεψή σας, κι αργότερα να τα επιτελούν εντελώς μόνα τους. Επιτρέποντας στα παιδιά όταν το ζητήσουν να συμμετέχουν στις δουλειές βάζετε τις σωστές βάσεις για την υπευθυνότητα και το αίσθημα ευθύνης κι αυτονομίας. Η ευθύνη δεν πρέπει να είναι θέμα υπακοής, ούτε καν σεβασμού, αλλά πρέπει να γίνει μια εσωτερική διαδικασία στο παιδί.
Όταν αφήνετε τα παιδιά να βοηθάνε από μικρά καταργείτε με υγιή τρόπο κοινωνικά και φυλετικά στερεότυπα. Να ενθαρρύνετε το ενδιαφέρον και την εμπλοκή τους, μην είστε αυστηροί με πιθανά λάθη, μην τα προσβάλλετε να κάνουν κάποια ζημιά, επιβραβεύστε επαινώντας τα για κάθε δουλειά που φτάνουν ως το τέλος! Εκείνα το βλέπουν στην αρχή ως παιχνίδι κι εσείς θα έχετε αποκτήσει πολύτιμη βοήθεια… αλλά το σημαντικότερο θα τα βοηθήσετε να είναι στο μέλλον πιο ευτυχισμένα, αυτόνομα και ανεξάρτητα άτομα που θα έχουν εμπιστοσύνη στις δυνάμεις τους και δεν θα φοβούνται να αναλαμβάνουν ρόλους κι ευθύνες!