6 συνήθειες που πρέπει να αποφύγετε αν δεν θέλετε να κακομάθετε τα παιδιά σας
Κανείς δεν θέλει να μεγαλώσει παιδιά που νιώθουν ότι είναι όλα δικά τους, αλλά η συντριπτική μας επιθυμία να φροντίσουμε τα παιδιά μας μερικές φορές μας οδηγεί να κάνουμε πράγματα που δεν εξυπηρετούν αυτούς –ή εμάς– μακροπρόθεσμα.
Ως γονείς ο στόχος μας είναι να μη μεγαλώσουμε κακομαθημένα παιδιά, αλλά τα φροντίζουμε από τη στιγμή που είναι αβοήθητα βρέφη και αυτό μπορεί να μας οδηγήσει σε συνήθειες που περιλαμβάνουν να κάνουμε πολλά πράγματα για αυτά. Αλλά καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, πρέπει να διασφαλίσουμε ότι κάνουν περισσότερα για τον εαυτό τους και δεν περιμένουν από εμάς –ή από οποιονδήποτε άλλον– να καλύψουμε κάθε μία από τις ανάγκες τους.
Κάποιοι αντιτίθενται στην ιδέα να χαρακτηρίζονται τα παιδιά «κακομαθημένα», καθώς δεν επιδοκιμάζουμε τις συμπεριφορές τους, όχι αυτό που είναι. «Τα παιδιά συμπεριφέρονται με τον τρόπο που διδάσκονται», είπε στην HuffPost ο Jeff Yoo, εξουσιοδοτημένος θεραπευτής στο Moment of Clarity Health Center. «Δεν μου αρέσει να χαρακτηρίζω κανένα παιδί με αρνητικό», συνέχισε.
Ωστόσο, γνωρίζουμε ότι δεν είναι καλό για τα παιδιά να παίρνουν πάντα αυτό που θέλουν. «Το “κακομαθημένο” τείνει να αναφέρεται σε προνόμια, συχνά χωρίς την αίσθηση ότι κερδίζονται ή ότι θεωρούνται δεδομένα. Θεωρούμε επίσης ότι τα κακομαθημένα παιδιά δεν έχουν ενσυναίσθηση», εξήγησε στο ίδιο άρθρο της HuffPost ο Matt Lundquist, ψυχοθεραπευτής στη Νέα Υόρκη.
Θέλουμε τα παιδιά μας να μπορούν να τα πάνε καλά με τους άλλους, να μοιράζονται, να δείχνουν σεβασμό στους ενήλικες, να καταλαβαίνουν ότι η συμπεριφορά τους έχει συνέπειες και να μην υποθέτουν ότι πάντα θα τα καταφέρνουν. Για να ενθαρρύνουμε αυτές τις στάσεις και συμπεριφορές αντί για «κακομαθημένες», οι ειδικοί συμβουλεύουν ποιες συνήθειες πρέπει να αποφεύγουν οι γονείς.
Μη δίνετε δικαιολογίες ή απολογίες εκ μέρους των παιδιών.
Είναι λογικό για έναν γονέα να αναφέρει ότι ένα ιδιότροπο μωρό ή νήπιο είναι υπερβολικά κουρασμένο επειδή έχασε έναν υπνάκο, αλλά καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν θα πρέπει να λογοδοτούν για τη συμπεριφορά τους, ακόμα κι αν έχουν μια κακή μέρα. Ο Lundquist συνέστησε στους γονείς να μην δικαιολογούν τα παιδιά που είναι αγενή ούτε να ζητούν συγγνώμη για λογαριασμό τους.
Το να αναγκάσεις ένα παιδί να ζητήσει συγγνώμη σπάνια προκαλεί μια εγκάρδια συγγνώμη, αλλά μια γρήγορη, ιδιωτική συνομιλία στην οποία ρωτάς ένα παιδί αν πιστεύει ότι αυτό που έκανε ήταν αποδεκτό και πώς μπορεί να είχε κάνει το άλλο άτομο να αισθανθεί μπορεί συχνά να εμπνεύσει ένα παιδί να δώσει μια γνήσια συγγνώμη από μόνο του.
Αποτυχία επιβολής ορίων ή κανόνων.
Δεν είναι μυστικό γιατί μερικές φορές οι γονείς υποχωρούν στις απαιτήσεις των παιδιών τους. Το να καταρρίψετε και να αφήσετε περισσότερο χρόνο στην οθόνη ή να αγοράσετε το αντικείμενο που σας ζητήσανε, μπορεί να είναι πολύ πιο εύκολο από το να αντιμετωπίσετε την οργή που μπορεί να προκύψει εάν επιδείξετε σταθερότητα και αρνηθείτε. Αλλά ενώ η συνθηκολόγηση με αυτόν τον τρόπο μπορεί να σας «κερδίσει» τη μάχη, μπορεί να σας οδηγήσει στο να χάσετε τον πόλεμο.
«Είναι ευκολότερο να υποκύψεις σε κακή συμπεριφορά για να πάρεις άμεσες αντιδράσεις που ικανοποιούν τις ανάγκες των γονιών εκείνη τη στιγμή. Ωστόσο, οι αρνητικές συνέπειες για το παιδί μπορεί να διαρκέσουν και να έχουν αντίκτυπο για μια ζωή», είπε ο Yoo. Αυτές οι συνέπειες μπορεί να περιλαμβάνουν ανεπαρκή έλεγχο των παρορμήσεων και άλλα είδη δυσλειτουργίας.
Επειδή τα παιδιά θα δοκιμάσουν τα όρια, «η συνέπεια είναι το κλειδί», συνέχισε ο Yoo. Εάν έχετε πει ότι το tablet πρέπει να απενεργοποιείται όταν χτυπά ο χρονοδιακόπτης, τηρήστε το κάθε φορά που χρησιμοποιείτε αυτήν τη στρατηγική. Εάν μερικές φορές το λέτε αυτό και δεν το κάνετε συνέχεια, τα παιδιά θα το καταλάβουν αμέσως.
Επικοινωνήστε με το παιδί σας ότι μπορεί να έχει συναισθήματα για τα όρια, αλλά και πάλι πρέπει να τα τηρήσει. Μπορείτε να πείτε, «Βλέπω ότι είσαι θυμωμένο που πρέπει να απενεργοποιήσεις το tablet στη μέση του παιχνιδιού σας» ή να επικυρώσετε τα συναισθήματά του με άλλο τρόπο χωρίς να ενδώσετε στις απαιτήσεις του.
Μην προστατεύετε τα παιδιά από τις συνέπειες της συμπεριφοράς τους.
Εάν ένα παιδί συμπεριφέρεται άσχημα στο σχολείο, για παράδειγμα, και του επιβληθεί κράτηση ή κάποια άλλη συνέπεια, είναι σημαντικό να μην παρέμβετε για να γλιτώσετε το παιδί από τις συνέπειες. (Εκτός εάν το παιδί σας υφίσταται διακρίσεις.) Κάτι τέτοιο μπορεί να σημαίνει σε ένα παιδί ότι είναι ξεχωριστό και ότι δεν χρειάζεται να ακολουθεί τους ίδιους κανόνες με τα άλλα παιδιά και υπονομεύει την εξουσία των δασκάλων ή άλλων ενηλίκων που φροντίζουν το παιδί σας.
Μη διορθώνετε τα πράγματα πολύ γρήγορα.
Εάν ένα παιδί έχει χάσει ένα αγαπημένο αντικείμενο, το ένστικτο του γονέα είναι συνήθως να το αντικαταστήσει όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Αλλά αυτό δεν δίνει πάντα στα παιδιά την ευκαιρία να βιώσουν τη θλίψη τους. Επιτρέποντας σε ένα παιδί να έχει τέτοιου είδους συναισθήματα, του διδάσκει ότι είναι ανθεκτικό και μπορεί να χειριστεί δύσκολες καταστάσεις. Τα παιδιά πρέπει επίσης να γνωρίζουν ότι δεν μπορούν πάντα να βασίζονται στην άμεση ικανοποίηση και χρειάζονται ευκαιρίες να εξασκηθούν στην αναμονή.
Διαγραφή κακής συμπεριφοράς ως «παιδιά είναι παιδιά».
«Υπάρχει μια αίσθηση με τα παιδιά που δεν βιώνουν αρκετά όρια ότι το να είναι αγενή δεν είναι και πολύ μεγάλο θέμα ή, πιο προβληματικό, ότι υπάρχει κάτι ιδιαίτερο σε αυτά που τα απαλλάσσει από το να πρέπει να είναι ευγενικά και καθώς πρέπει», τονίζει ο Lundquist.
Αν και είναι αλήθεια ότι τα παιδιά μπορεί να είναι σκληρά ή να εμπλέκονται σε εκφοβισμό, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να υπάρχουν συνέπειες για αυτό – καθώς και υποστήριξη για το παιδί που πληγώθηκε.
Ασυνεπής πειθαρχία.
«Όταν η πειθαρχία χρησιμοποιείται ασυνεπώς για τη διδασκαλία κανόνων… αυτό προκαλεί σύγχυση σχετικά με το τι είναι και τι δεν είναι αποδεκτό», είπε ο Yoo. Δεν είναι εύκολο, αλλά η τήρηση των ορίων και των συνεπειών σας θα εξυπηρετήσει καλύτερα τα παιδιά σας (και εσάς!) μακροπρόθεσμα. Όταν τηρείτε τα όρια ή ακολουθείτε τις συνέπειες, βεβαιωθείτε ότι τα παιδιά σας καταλαβαίνουν ότι είναι η συμπεριφορά τους που απορρίπτετε – όχι τα ίδια. Αγαπάτε τα παιδιά σας άνευ όρων, αλλά όταν συμπεριφέρονται άσχημα, τα επιπλήττετε . Κάνοντας αυτό, είπε ο Lundquist, μαθαίνετε στο παιδί ότι είναι σημαντικό να εντρυφήσει σε αυτή την ιδέα: «Είμαι πολύ καλό, αλλά μερικές φορές μπορεί να κάνω κάτι που θα πληγώσει κάποιον άλλον, και όλα αυτά είναι κομμάτια του εαυτού μου».
Όταν εισάγετε μια νέα παρέμβαση συμπεριφοράς, όπως μια συνέπεια ή έναν κανόνα, μπορείτε να περιμένετε κάποια αρχική δυσκολία, εξήγησε ο Lundquist. «Στα παιδιά (όπως σε όλους εμάς) δεν αρέσουν τα όρια και, συνήθως, όταν εισάγεται ένα όριο (ή υπάρχει μια νέα προσπάθεια να επιβληθεί πραγματικά ένας κανόνας που ήταν πολύ χαλαρός), θα προβάλουν αντίσταση». Μπορεί να είναι μια πρόκληση, αλλά οι γονείς πρέπει να παραμείνουν δυνατοί σε αυτές τις στιγμές και να θυμούνται ότι «το γεγονός ότι ο καθορισμός ενός ορίου προκαλεί έντονη απώθηση δεν σημαίνει ότι είναι κακή ιδέα», είπε ο Lundquist.
Από την άλλη άκρη του φάσματος, κάποιος μπορεί να σας ακούσει να είστε ενθουσιώδεις με τα παιδιά σας και να σας προειδοποιήσει ότι θα τα κακομάθετε, αλλά το να γιορτάζετε τα επιτεύγματα των παιδιών σας δεν είναι αυτό που οδηγεί σε σωστή συμπεριφορά.
«Δεν πρόκειται για τους επαίνους… ή τις αγκαλιές που θα κάνουν ένα παιδί κακομαθημένο. Πολύ συχνά, η φροντίδα και ο έπαινος παρεξηγούνται», είπε ο Lundquist.
Τόνισε τη σημασία του να καταλαβαίνουμε ότι τα παιδιά έχουν τη δική τους πολυπλοκότητα και να κατανοούμε ότι είναι ικανά για ευγενικές και αγενείς ενέργειες.
«Το να κακομάθεις τα παιδιά σημαίνει κυρίως το να εμποδίζεις τα παιδιά να βιώσουν τα δυσάρεστα μέρη του εαυτού τους παρά να τα στηρίζετε υπερβολικά ή να γιορτάζετε ό,τι είναι υπέροχο για αυτά», συνέχισε.
«Στην πραγματικότητα, όσο περισσότερο ζητωκραυγάζονται τα καλά πράγματα, τόσο πιο εύκολο είναι να απορροφήσεις τα σκληρά πράγματα».
