«Θεωρώ τη λογοτεχνία πολύ σημαντική για την ανάπτυξη και εξέλιξη ενός παιδιού» Ευλαμπία Τσιρέλη
Με αφορμή το νέο της βιβλίο, η Ευλαμπία Τσιρέλη μίλησε στο childit.gr και την Αγγελική Λάλου
H Eυλαμπία Τσιρέλη είναι συγγραφέας, θεολόγος με μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές, και δασκάλα συγγραφής. Ειδικεύεται στην αρχαία Εγγύς Ανατολή και το πολιτιστικό περιβάλλον του Ισραήλ. Με αφορμή το νέο της βιβλίο, «Ο Εδουάρδος και η Μεγάλη Διάσωση», από τις εκδόσεις Ίκαρος, η Ευλαμπία Τσιρέλη μίλησε εφ’ όλης της ύλης στο childit.gr και την Αγγελική Λάλου.
Τι στάθηκε αφορμή για να γράψετε το βιβλίο «Ο Εδουάρδος και η Μεγάλη Διάσωση»;
Ήρθε σαν φυσική συνέχεια του πρώτου βιβλίου, λίγο καιρό μετά την ολοκλήρωσή του. Ήθελα να κλείσω κάποιες εκκρεμότητες χαρακτήρων, και να βάλω τον ήρωα να γίνεται χρήσιμος και έμπνευση για τους άλλους. Ο Εδουάρδος, αφού στο πρώτο βιβλίο ανακαλύπτει την αληθινή του ταυτότητα και δυναμώνει, στο δεύτερο αναλαμβάνει δράση και γίνεται ο ήρωας που μπορεί να γίνει ο καθένας μας για τους άλλους. Δρα τελείως αλτρουιστικά και, μαζί με μια ομάδα διάσωσης, μέσα από μια μεγάλη επιχείρηση καταφέρνει να σώσει τις νυχτερίδες που κινδυνεύουν από μια φυσική καταστροφή, αλλά και να ενώσει δύο διαφορετικές κοινότητες.
Γιατί βάλατε τον Εδουάρδο να διαβάζει λογοτεχνία;
Το θεωρώ πολύ σημαντικό για την ανάπτυξη και εξέλιξη ενός παιδιού. Ήθελα επίσης να δείξω ότι ακόμα και οι δυναμικοί ήρωες μπορούν να διαβάζουν λογοτεχνία και να αγαπούν την ποίηση. Βέβαια τον έχω βάλει να διαβάζει συγκεκριμένα γοτθική λογοτεχνία. Αυτό προφανώς είναι δική μου προτίμηση, αλλά μου ταίριαξε πολύ και με τα ποντίκια και με τις νυχτερίδες το είδος. Ο αναγνώστης θα καταλάβει γιατί.
Ποιος ήταν ο δικός σας αγαπημένος ήρωας παιδικού βιβλίου όταν ήσασταν παιδί;
Θα έλεγα ότι αγαπούσα πολύ τον Πίτερ Παν.
Εκτός από το φαγητό τι άλλα μπορούν να μας ενώσουν;
Η μουσική και το παιχνίδι.
Τι θα θέλατε περισσότερο απ’ όλα να κρατήσει ένα παιδί τελειώνοντας την ανάγνωση του Εδουάρδου;
Ότι μόνο αγαπώντας αληθινά τον εαυτό μας μπορούμε να καταφέρουμε πράγματα και να βοηθήσουμε πραγματικά τους άλλους.
Ποιον ήρωα του βιβλίου σας αυτού βρίσκετε τον πιο συμπαθή, ποιον τον πιο αντιπαθητικό και ποιον θα θέλατε να είχατε κολλητό φίλο;
Αγαπώ και γελάω πολύ με τον Γουέιν τη νυχτερίδα, τον φίλο του Εδουάρδου από το πρώτο βιβλίο, που βεβαία δεν παύει να είναι πολύ αστείος και στο δεύτερο. Σίγουρα θα τον ήθελα για κολλητό. Με συγκινεί πολύ ο θετός πατέρας του Εδουάρδου, ο κύριος Ράτκλιφ. Θα ήθελα να κάνουμε βόλτες στο δάσος και να μιλάμε. Αντιπαθητικός είναι ο δήμαρχος και ο γιος του ο Βύρωνας αλλά και αυτοί έχουν τα προβλήματά τους. Νιώθω μια συμπόνοια για αυτούς. Ωστόσο, μαλακώνουν στο δεύτερο βιβλίο, οπότε και παύουν να είναι τόσο αντιπαθητικοί.
Ποια είναι η πιο αγαπημένη σας ιστορία από τη Βίβλο;
Η Δημιουργία (του κόσμου και του ανθρώπου) και η Πτώση (του ανθρώπου).
Βίβλος, θρησκειολογία και παιδική λογοτεχνία, υπάρχει κοινός τόπος, λειτουργούν για εσάς ως συγκοινωνούντα δοχεία ή είναι ξεχωριστοί τομείς;
Δεν νομίζω ότι λειτουργούν ως συγκοινωνούντα δοχεία για μένα, τουλάχιστον στο προσκήνιο. Ωστόσο, οι θρησκείες και η Βίβλος είναι φορείς μυθικών συμβόλων και μοτίβων και, ως γνωστόν, οι μύθοι αποτελούν μεγάλη πηγή της λογοτεχνίας έτσι όπως γεννήθηκε και εξελίχθηκε. Πολλές φορές σε ακαδημαϊκά άρθρα, μελέτες και ομιλίες μου πλέκω μαζί τον μύθο, τη Βίβλο και τη λογοτεχνία. Νομίζω όμως ότι στην παιδική λογοτεχνία λειτουργώ λίγο διαφορετικά.
Ξεκινήσατε με τον «Εδουάρδο και τη μεγάλη σπηλιά», τώρα μας δώσατε τη δεύτερη περιπέτεια του ήρωα, θα υπάρξει και τρίτη; Οι μικροί αναγνώστες πρέπει να έχουν διαβάσει και την πρώτη ιστορία;
Καλό είναι να έχουν διαβάσει και την πρώτη, ναι, διότι έτσι θα έχουν ολοκληρωμένη εικόνα της εξέλιξης του ήρωα που είναι το κεντρικό θέμα όλης της γενικής ιστορίας. Βέβαια οι υποθέσεις είναι διαφορετικές. Η ιστορία κάθε βιβλίου είναι αυτοτελής. Αλλά το ενδιαφέρον εδώ είναι ο ήρωας που ως άλλος ξεκινά και άλλος καταλήγει. Δεν μπορώ να σας πω κάτι με σιγουριά ακόμη για κάποια τρίτη ιστορία, ίσως να είναι κάποιο side story, αλλά δεν έχω γράψει κάτι.
Ποια είναι τα αγαπημένα σας παιδικά βιβλία;
Οι «Μυστικοί 7» και το «Περιπέτεια στο Βουνό» της Μπλάιτον, ο «Μικρός Βρικόλακας» της Ζόμερ-Μπόντενμπουργκ, το «Ταξίδι στο κέντρο της Γης» του Βερν, τα παραμύθια «Ο Ψαράς και η Ψυχή του» και ο «Αστρογεννημένος» του Ουάιλντ, ο «Μυστικός Κήπος» της Μπαρνέτ, ο «Χουκ» του Γκίρι, η «Μαίρη Πόπινς» της Τράβερς και η «Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων» του Κάρολ ‒ αν και δεν είναι τόσο παιδικό βιβλίο. Αυτά όταν ήμουν παιδί. Τώρα συνεχίζω να διαβάζω παιδικά βιβλία και έχω κι άλλα αγαπημένα.
Ποιον ήρωα παραμυθιού θα θέλατε να γνωρίσετε από κοντά;
Δεν μου άρεσαν ποτέ οι ήρωες των κλασικών παραμυθιών, ιδιαίτερα οι γυναίκες. Τις έβρισκα πολύ παθητικές μάλλον (Σταχτοπούτα, Χιονάτη κ.λπ.). Θα πω πάλι τον Πίτερ Παν γιατί θα ήταν και μια ευκαιρία να πετάξω!
Τι κάνει κατά τη γνώμη σας ένα παιδικό βιβλίο καλό;
Να είναι εύληπτο απευθείας από τα παιδιά χωρίς να χρειάζεται κάποιον μεγάλο να τους εξηγήσει, να έχει χιούμορ, να είναι συναρπαστικό, με μια δόση μυστηρίου, να ερεθίζει τη φαντασία δηλαδή, και να μην έχει τον διδακτισμό των μεγάλων.
Πώς μπορούμε να καλλιεργήσουμε τη φαντασία των παιδιών;
Με δραστηριότητες, με διάβασμα λογοτεχνίας, με κατασκευές και επιδιορθώσεις αντικειμένων, με συζήτηση, με ασκησούλες δημιουργικής φαντασίας και δημιουργικής γραφής, με μεγάλους περιπάτους στη φύση, με παρατήρηση του ουρανού, με το να εστιάζουμε την προσοχή τους στις λεπτομέρειες του κόσμου και σε αυτά που δεν φαίνονται με την πρώτη ματιά.
Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σας;
Θα περιοριστώ στα του βιβλίου και τα περιφερειακά του. Πλησιάζουν πολλές εκδηλώσεις και παρουσιάσεις του Εδουάρδου τον Μάιο και τον Ιούνιο. Στα πιο μακρινά σχέδια, το καλοκαίρι σχεδιάζω να ολοκληρώσω τη συγγραφή ενός ακόμα βιβλίου για παιδιά αλλά και να αναθεωρήσω κάποιες παλαιότερες μελέτες προς επανέκδοση, ενώ ήδη έχω παραδώσει στον εκδοτικό μου (Ίκαρος) ένα νεανικό μυθιστόρημα, που αναμένεται να εκδοθεί σε αρκετούς μήνες από τώρα. Το ετοιμάζουμε και το περιμένουμε όλοι με μεγάλη ανυπομονησία. Λεπτομέρειες γι’ αυτό, εν καιρώ.