«Η μοναδική φράση που δεν θα έπρεπε να λέει κανένας γονιός για τα παιδιά του»

Την είπα.

Όταν τα παιδιά μου ήταν μωρά.

Όταν ήταν νήπια.

Την είπα γεμάτη σιγουριά όταν πήγαν στο νηπιαγωγείο και μετά στο δημοτικό σχολείο.

Την είπα πεπεισμένη όταν πήγαν στο γυμνάσιο.

Και μετά την είπα με θάρρος και ανοησία αλλά χωρίς ντροπή όταν πήγαν στο λύκειο.

Είπα τη μοναδική φράση που δεν θα έπρεπε να λέει κανένας γονιός: «Το παιδί μου δεν θα το έκανε ποτέ αυτό».

Την είπα πολλές φορές, γιατί δεν είχα ιδέα. Ή μάλλον επειδή πίστευα πως τα ήξερα όλα, γιατί η ζωή (και η έλλειψη κρίσης των παιδιών μου) δεν μου είχε ρίξει ακόμα ένα χαστούκι στο πρόσωπο. Είμαι μια πολύ καλή μαμά και οι πολύ καλές μαμάδες δεν μεγαλώνουν παιδιά που κάνουν ανόητα πράγματα. Δεν μεγαλώνουν παιδιά που κάνουν άσχημα πράγματα. Γελοία πράγματα. Πράγματα που κάνουν το πρόσωπό σου να κοκκινίζει ενώ ουρλιάζεις: «Μα το Θεό, τι σκεφτόσουν εκείνη τη στιγμή;». Οι πολύ καλές μαμάδες και μπαμπάδες μεγαλώνουν πολύ καλά, τέλεια παιδιά, που δεν ντροπιάζουν τους γονείς τους και δεν ντροπιάζονται ποτέ.

Γι’ αυτό είπα αυτή τη φράση, στον εαυτό μου και στους άλλους, κάθε καταραμένη φορά χωρίς τον παραμικρό δισταγμό.

Και μετά η ζωή όντως μου έριξε ένα χαστούκι στο πρόσωπο. Ένιωσα ταπεινωμένη. Και τρομαγμένη, αμήχανη, ντροπιασμένη. Η αυτοεκτίμησή μου ως μητέρα δοκιμάστηκε – μετάνιωσα που είχα ξεστομίσει εκείνες τις λέξεις.

Και τις είπα πολλές φορές, νιώθοντας ωραία που τις έλεγα. Μέχρι που έπαψα να νιώθω ωραία.

Και τώρα ξέρω ότι δεν πρέπει να ξεστομίσω ποτέ ξανά τη φράση: «Το παιδί μου δεν θα το έκανε ποτέ αυτό».

Απευθύνομαι σε εσάς, μαμάδες των άριστων μαθητών.

Είναι εύκολο να χαλαρώσετε και να δείτε τη ζωή με παρωπίδες, πιστεύοντας ότι η οικογένεια και τα παιδιά σας έχουν ανοσία στους πειρασμούς και στις επιθυμίες που στοιχειώνουν τον υπόλοιπο κόσμο. Είναι εύκολο, ενώ χτυπάτε επιδοκιμαστικά τον μικρό Γιαννάκη στην πλάτη, να πείτε στους άλλους: «Το παιδί μου δεν θα το έκανε ποτέ αυτό».

Είναι εύκολο να υποθέσετε, ανίδεες, ότι ο τρόπος με τον οποίο μεγαλώνετε τα παιδιά σας τα θωρακίζει απέναντι σε απρόσεκτες αποφάσεις, στο να παρασύρονται από συνομηλίκους και σε άλλες κάθε άλλο παρά τιμητικές συμπεριφορές, αλλά πρέπει να σας πω ότι όλα αυτά είναι ανοησίες. Τα παιδιά θα είναι παιδιά και όχι, δεν το λέω για να δικαιολογήσω μια κακή συμπεριφορά. Οι πράξεις τους είναι ένας συνδυασμός ελεύθερης βούλησης και μη καλά αναπτυγμένης ακόμα λειτουργικότητας του εγκεφάλου. Με απλά λόγια, τα παιδιά δεν είναι ακόμα σε θέση να πάρουν ενήλικες αποφάσεις, επειδή είναι ακόμα παιδιά.

Ακόμα και οι περισσότεροι ενήλικες δεν είναι σε θέση να πάρουν λογικές αποφάσεις, πώς λοιπόν μπορούμε να περιμένουμε κάτι τέτοιο από τα παιδιά μας;

Ίσως είστε εκείνη η σπάνια μαμά που έχετε την τύχη να μεγαλώνετε το τέλειο μωρό, νήπιο, παιδί, έφηβο και νεαρό ενήλικα. Αλλά αν είστε όπως οι περισσότεροι από εμάς, που αγωνιζόμαστε να είμαστε οι καλύτεροι γονείς που μπορούμε, καταλήγοντας να κοιτάμε στα μάτια έναν αποσβολωμένο έφηβο και να του φωνάζουμε «Τι έκανες, λέει;», ενώ παλεύουμε να πάρουμε μια ανάσα, τότε καλώς ήρθατε στο κλαμπ. Καθίστε, πάρτε ένα ποτήρι κρασί και αφήστε με να σας εξηγήσω ότι κι αυτό θα περάσει και πως προσωπικά θα ανησυχούσα περισσότερο αν μεγάλωνα ένα παιδί που δεν τα έκανε ποτέ μαντάρα, από κάποιο που έχει φάει επανειλημμένα τα μούτρα του από τις απρόβλεπτες συνέπειες των πράξεών του.

Ίσως σας παρηγορήσει το γεγονός ότι μερικά από τα σπουδαιότερα μαθήματα ζωής ακολουθούν μετά τα μεγαλύτερα λάθη και τις μεγαλύτερες αποτυχίες. Μην ξεχνάτε, επίσης, ότι ακόμα και το καλύτερο, εξυπνότερο, ευγενέστερο και καλότροπο παιδί αργά ή γρήγορα θα κάνει κάτι που πιστεύετε ότι δεν θα έκανε ποτέ και για αυτή την πράξη, πιθανότατα, η ανατροφή που του δώσατε θα φέρει μικρό μερίδιο της ευθύνης.

Αν ενώ διαβάζετε αυτό το άρθρο κουνάτε το κεφάλι σας με κατανόηση γιατί έχετε πάρει ήδη το μάθημά σας και έχετε βγάλει εντελώς τη φράση «Το παιδί μου δεν θα το έκανε ποτέ αυτό» από το λεξιλόγιό σας, σας παρακαλώ, μην το κρατήσετε για τον εαυτό σας. Μιλήστε ανοιχτά και σε άλλους γονείς για τους αγώνες που δίνουμε όλοι μας και βγάλτε το προσωπείο της «τέλειας οικογένειας».

Ξεκινήστε διάλογο με τις μαμάδες φίλες σας, ιδιαίτερα με εκείνες που δεν έχουν αντιμετωπίσει ακόμα τα δύσκολα χρόνια της εφηβείας, για το πώς αν δεν αφήσουμε τα παιδιά μας να αποτύχουν μεγαλειωδώς, δεν θα τα αφήσουμε να μάθουν πώς θα συνέρχονται από μια ήττα.

Υπενθυμίστε στις μαμάδες που πιστεύουν ότι αυτό δεν θα συνέβαινε ποτέ σε εκείνες –οι επαναστάσεις, οι πεσμένοι βαθμοί στο σχολείο, οι επικίνδυνες συμπεριφορές της εφηβείας– πως είναι σχεδόν σίγουρο πως θα τους συμβεί.

Επιμένετε ότι εμείς οι γονείς, ως κοινότητα, πρέπει να σταματήσουμε να κρίνουμε τις οικογένειες που αντιμετωπίζουν δυσκολίες με τα παιδιά τους. Αντί να στεκόμαστε στη γωνία και να μουρμουρίζουμε: «Το παιδί μου δεν θα το έκανε ποτέ αυτό», πρέπει να προσφέρουμε σε αυτές τις οικογένειες υποστήριξη και κατανόηση.

Γιατί, αν το δούμε ρεαλιστικά, όλους μας μάς χωρίζει μια στιγμή από εκείνη τη μία λανθασμένη απόφαση του παιδιού μας που θα μετατρέψει αυτομάτως την οικογένειά μας στην οικογένεια με «τέτοια παιδιά». Οι οικογένειες με «τέτοια παιδιά» αξίζουν εξίσου τη βοήθεια, την υποστήριξη, την αγάπη μας. Έτσι, την επόμενη φορά, αντί για «ποτέ το δικό μου παιδί», δοκιμάστε να πείτε: «Θα μπορούσε να είχε συμβεί άνετα και με το δικό μου παιδί. Πώς μπορώ να σε βοηθήσω;».