«Γιατί αφήνω τα παιδιά μου να παίζουν βίαια ηλεκτρονικά παιχνίδια»
Η μαρτυρία μιας μητέρας δύο αγοριών, της Deneene Bell, που έχει καταλήξει στην παραπάνω απόφαση.
Έχω να κάνω μια εξομολόγηση: Οι γιοι μου παίζουν ηλεκτρονικά παιχνίδια με όπλα. Λέγοντας ότι είμαι διχασμένη για αυτή την επιλογή, δεν νιώθω ότι γίνομαι καλύτερη μητέρα, καθώς υποστηρίζω τον έλεγχο της οπλοχρησίας. Είμαι μια μαμά χίπις, που με ενοχλούσε να βλέπω νήπια να παίζουν με νεροπίστολα στο πάρκο της γειτονιάς. Είμαι αυτή που αντέδρασε όταν είδα μια μέρα ένα αγοράκι να μετατρέπει το μπαλόνι-σπαθί του σε μπαλόνι-όπλο (όπως κάνουν τα παιδιά με τα πάντα, από τα σπαθιά τους μέχρι τα σάντουιτς) και στην οποία η γιαγιά του, αμέσως μετά, είπε: «Δεν άφηνα το γιο μου να παίζει με όπλα, και τώρα έχει γίνει μπάτσος». Αμέσως έδωσα στον 3χρονο τότε γιο μου ένα μπαλόνι σπαθί/όπλο. Υπάρχει η φύση και υπάρχει και η ανατροφή. Και υπάρχει και μια ισορροπία ανάμεσα σε αυτά τα δύο. Εκεί στοχεύω.
Δώδεκα χρόνια και έναν ακόμα γιο αργότερα, η ζωή τους περιστρέφεται γύρω από τα όπλα Nerf και τα ηλεκτρονικά παιχνίδια. Ποτέ δεν τα ενθάρρυνα να παίζουν με όπλα και video games (συνειδητά, τουλάχιστον) αλλά ούτε και τα αποθάρρυνα. Από τη στιγμή που δεν βλάπτουν σωματικά το ένα το άλλο, έχω αφήσει τους γιους μου (15 και 10 ετών) να διασκεδάζουν με παιχνίδια όπλα και ηλεκτρονικά παιχνίδια όσο και με τα ποδήλατα και τις μπάλες τους. Να ξεκαθαρίσω (για να νιώσω και λίγο καλύτερα) ότι δεν τους επιτρέπω να παίζουν, αλλά ούτε και μου το έχουν ζητήσει, με οτιδήποτε κρίνεται ακατάλληλο για «άνω των 10 ετών» ή για «εφήβους». Έτσι, ό,τι παίζουν δεν περιέχει «έντονη» βία, αίμα, σπλάτερ, σεξουαλικό περιεχόμενο και «ακατάλληλο» λεξιλόγιο.
Ό,τι όμως ξεκίνησε από πιξελιασμένα τόξα και βέλη έχει εξελιχθεί σε τρομακτικά ρεαλιστικές αναπαραστάσεις όπλων κάθε μεγέθους… Ντρέπομαι και εκπλήσσομαι που πρέπει να πω ότι οι γιοι μου ξέρουν τα ονόματα μιας τεράστιας γκάμας όπλων.
Το ξέρω, ακούγεται απαίσιο. Δεδομένου μάλιστα ότι ανήκουμε σε μια σχολική ομάδα που απορρίπτει τα ηλεκτρονικά παιχνίδια. Ωστόσο γνωρίζω και άλλες οικογένειες που επιτρέπουν στα παιδιά τους να παίζουν στον υπολογιστή σε συγκεκριμένο βαθμό και υπό τον έλεγχο των γονιών. Δεν είμαστε οι μοναδικοί γονείς που επιτρέπουν στα παιδιά τους να παίζουν video games, όμως για κάποιους ακόμα και το Minecraft θεωρείται υπερβολικά βίαιο.
Προσωπικά, μου λείπει η εποχή του Minecraft. Εγώ, που προτού γίνω μητέρα έλεγα: «Ποτέ δεν θα αφήσω τα παιδιά μου να παρακολουθήσουν ή να παίξουν κάτι που δεν θα παρακολουθούσα ή δεν θα έπαιζα και η ίδια!» ελπίζω πλέον τα μάτια μου αντίκριζαν τόσο αθώες εικόνες όσο εκείνες του Minecraft. Σε έναν κόσμο γεμάτο κακό, δικαιολογούμε το λιγότερο χειρότερο.
Καταλαβαίνω τη γοητεία που τους ασκούν τα παιχνίδια που τους επιτρέπουν να αναλάβουν ρόλο σκοπευτή. Είναι μια μεγάλη, ανταγωνιστική περιπέτεια σε φανταστικά τοπία, που ζουν από πρώτο χέρι. Είναι επίσης ένα μέσο κοινωνικοποίησης, ιδιαίτερα για εφήβους. Το να γίνεσαι μέλος μιας ομάδας ελεύθερων σκοπευτών ή ανταρτών παρέα με τους κολλητούς σου είναι σχεδόν εξίσου καλό με το να το ζεις στον αληθινό κόσμο. Σύμφωνοι, μπορούν να ζήσουν παρόμοιες εμπειρίες χωρίς να χρειάζεται να πυροβολούν πράγματα. Αλλά φαίνεται πως τότε δεν θα ήταν τόσο διασκεδαστικές.
Στέκομαι άπραγη και τους παρακολουθώ να παίζουν. Τους αρέσει να μου εξηγούν τι κάνουν. Νιώθω σαν να είμαι η χειρότερη μαμά στον κόσμο γιατί κρατώ μια στάση του τύπου «δεν τρέχει τίποτα», ενώ τα παιδιά μου επιτίθενται στους αντιπάλους τους εξαπολύοντας πυρά. Τι να κάνω; Να το βγάλω από την πρίζα; Να διαγράψω το παιχνίδι; Να ουρλιάξω; Να τους πω ότι δεν μπορούν να παίζουν τίποτα εκτός από παιχνίδια με σπορ;
Πλέον, τα παιδιά μου έχουν μπει τόσο βαθιά και τόσο καιρό σε αυτά τα παιχνίδια που θα ήταν υποκριτικό να τους ξεκόψω από «το πιο δημοφιλές παιχνίδι στον κόσμο και δεν έχει ακόμα κυκλοφορήσει». Εντάξει λοιπόν, αν το ντέμο είναι τόσο καλό και τόσο δημοφιλές, τότε συνεχίστε να κολλάτε μαζί της. Ποια είμαι εγώ να σας πω να μην το κάνετε; Δεν είμαι τίποτα παραπάνω από τη μητέρα σας.
Ναι, είμαι η μητέρα τους. Και τους ξέρω καλά. Έτσι, μετά από πολλή σκέψη, έχω καταλήξει στο εξής: είναι καλά παιδιά. Είναι ευγενικά, ευαίσθητα και χαρούμενα. Παίρνουν καλούς βαθμούς στο σχολείο. Είναι συνεπείς στις υποχρεώσεις τους στο σπίτι. Είναι καλοί φίλοι και αφοσιωμένα μέλη της αθλητικής ομάδας του σχολείου τους. Συνεχίζουν να παίζουν στο ύπαιθρο αλλά και να απολαμβάνουν ένα επιτραπέζιο παιχνίδι. Και έχουν, ο καθένας τους, αναπτυγμένη την κοινή λογική.
Ό,τι συμβαίνει στην οθόνη, φαίνεται να μένει εκεί. Ίσως τρέφομαι με ψευδαισθήσεις, αλλά φαίνεται να βρίσκουν την ισορροπία ανάμεσα στα ηλεκτρονικά παιχνίδια και τη ζωή τους και όποτε τους ζητάω να περιορίσουν το χρόνο που παίζουν στον υπολογιστή (συνήθως) το κάνουν.
Μήπως απλά προσπαθώ να απαλλαγώ από τις τύψεις και την ντροπή που αφήνω τα παιδιά μου να παίζουν τέτοια παιχνίδια; Πιθανόν. Μήπως εθελοτυφλώ απέναντι στην κοινωνική ευθύνη που έχω να απαγορεύω τους γιους μου να εκφράζουν έστω και εικονική βία, καλλιεργώντας έτσι μια μελλοντική τάση; Ελπίζω όχι. Θέλω να πιστεύω ότι τα παιδιά μου δεν είναι έτσι. Όλοι όμως αυτό δεν θέλουμε να πιστεύουμε; Όλο και κάποιος από εμάς θα έχει άδικο. Πού βάζουμε τα όρια, λοιπόν;
Έχω εκφράσει τις επιφυλάξεις μου στα παιδιά μου και έχω κάνει συζητήσεις μαζί τους για τη χρήση των όπλων στην αληθινή ζωή και τους κινδύνους τους. Είναι δεκτικά και, παραδόξως, δείχνουν να κατανοούν τις ανησυχίες μας: «Κανένα πρόβλημα, μαμά, το ξέρουμε ότι αυτά δεν είναι αληθινά».
Κατανοώ ότι ίσως προσποιούνται μαζί μου, όπως προσποιούνται και στο παιχνίδι. Αλλά δεν θέλω, απλά, να τα πιστέψω, πραγματικά τα πιστεύω. Και εξακολουθώ να αισθάνομαι αμήχανα απέναντι σε ό,τι συμβαίνει στη χώρα μας. Και να νιώθω σαν να είμαι υποκρίτρια. Αλλά παραμένω σε επιφυλακή. Και δίνω έμφαση στον περιορισμό του χρόνου. Και αγαπάω τα παιδιά μου. Και τους δίνω προσοχή. Και τα εμπιστεύομαι. Και τους ζητάω αρκετά συχνά να φτιάξουμε μαζί ένα παζλ, να μαγειρέψουμε, να ζωγραφίσουμε, να αγκαλιαστούμε στον καναπέ… ή, τουλάχιστον, να παίξουμε Minecraft.
