«Αν φοβάσαι τη μοναξιά, μην παντρευτείς» Άντον Τσέχωφ
Μαθήματα αγάπης, σοφίας και ζωής από έναν σπουδαίο συγγραφέα και δεινό ανατόμο της ανθρώπινης ψυχής
«Ο γλάρος», το «Θείος Βάνιας», «Ο βυσσινόκηπος» και «Οι τρεις αδερφές» είναι θεατρικά του έργα που ακόμα κι αν δεν έχεις δει σίγουρα γνωρίζεις την ύπαρξή τους. Αυτό που επίσης είναι σημαντικό να γνωρίζεις είναι ότι τα διηγήματά του είναι ακόμα πιο σπουδαία από τα θεατρικά του έργα. Ο Αντόν Πάβλοβιτς Τσέχωφ ήταν Ρώσος θεατρικός συγγραφέας και ένας από τους μεγαλύτερους διηγηματογράφους της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Σπούδασε και εργάστηκε ως γιατρός.
Γεννήθηκε στις 29 Ιανουαρίου 1860 (17 Ιανουαρίου με το παλαιό ημερολόγιο) στην κωμόπολη Ταγκανρόγκ, στη νότια Ρωσία. Πέθανε στις 15 Ιουλίου 1904 (2 Ιουλίου με το παλαιό ημερολόγιο) στη γερμανική πόλη Μπάντενβάιλερ και τάφηκε στη Μόσχα στις 22 Ιουλίου 1904. Θεωρείται από τις πιο σημαντικές μορφές της παγκόσμιας δραματουργίας και άσκησε μεγάλη επίδραση στη θεατρική λογοτεχνία του 20ού αιώνα. Στα έργα του αποτυπώνεται η διαρκής φθορά της καθημερινής ζωής. Οι ήρωές του είναι άνθρωποι της ανώτερης κυρίως τάξης, που «ξοδεύουν» τη ζωή τους μέσα στην πνιγηρή ατμόσφαιρα της ρώσικης επαρχίας.
Με αφορμή την πρόσφατη επέτειο της γέννησής του, θυμόμαστε μερικές από τις χαρακτηριστικές του φράσεις:
«Οι άνθρωποι δεν προσέχουν αν είναι χειμώνας ή καλοκαίρι όταν είναι χαρούμενοι».
«Η γνώση δεν έχει αξία αν δεν την κάνεις πράξη».
«Θα βρούμε την ειρήνη. Θα ακούσουμε αγγέλους, θα δούμε τον ουρανό να αστράφτει με διαμάντια».
«Μη μου πείτε ότι το φεγγάρι λάμπει. Δείξε μου τη λάμψη του φωτός στο σπασμένο γυαλί».
«Κάθε ηλίθιος μπορεί να αντιμετωπίσει μια κρίση – είναι η καθημερινή ζωή που σε φθείρει».
«Αν φοβάσαι τη μοναξιά, μην παντρευτείς».
«Η αγάπη, η φιλία και ο σεβασμός δεν ενώνουν τους ανθρώπους τόσο όσο ένα κοινό μίσος για κάτι».
«Μόνο η εντροπία έρχεται εύκολα».
«Πρέπει να εμπιστευτείς και να πιστέψεις στους ανθρώπους διαφορετικά η ζωή γίνεται αδύνατη».
«Κανένας ψυχολόγος δεν πρέπει να προσποιείται ότι καταλαβαίνει αυτό που δεν καταλαβαίνει… Μόνο οι ανόητοι και οι τσαρλατάνοι τα ξέρουν όλα και δεν καταλαβαίνουν τίποτα».
«Η ιατρική είναι η νόμιμη γυναίκα μου και η λογοτεχνία η ερωμένη μου. Όταν βαριέμαι το ένα, ξενυχτάω με το άλλο».
«Ας μάθουμε να εκτιμούμε ότι θα υπάρξουν στιγμές που τα δέντρα θα είναι γυμνά και ας περιμένουμε την ώρα που θα μαζέψουμε τους καρπούς».
«Μια καλή ανατροφή δεν σημαίνει ότι δεν θα χύνετε σάλτσα στο τραπεζομάντιλο, αλλά ότι δεν θα το προσέξετε όταν το κάνει κάποιος άλλος».
«Η θάλασσα δεν έχει ούτε νόημα ούτε οίκτο».
«Οι γιατροί είναι ίδιοι με τους δικηγόρους. η μόνη διαφορά είναι ότι οι δικηγόροι απλώς σε ληστεύουν, ενώ οι γιατροί σε κλέβουν και σε σκοτώνουν επίσης».
«Όσο πιο εκλεπτυσμένος είναι κανείς, τόσο πιο δυστυχισμένος».
«Η ζωή δεν συμφωνεί με τη φιλοσοφία: Δεν υπάρχει ευτυχία που να μην είναι αδράνεια, και μόνο ό,τι είναι άχρηστο είναι ευχάριστο».
«Υπόσχομαι να είμαι εξαιρετικός σύζυγος, αλλά δώσε μου μια γυναίκα που, όπως το φεγγάρι, δεν θα εμφανίζεται κάθε μέρα στον ουρανό μου».
«Όταν μια γυναίκα δεν είναι όμορφη, οι άνθρωποι λένε πάντα “Έχεις υπέροχα μάτια, έχεις υπέροχα μαλλιά”».
«Τα χρήματα, όπως η βότκα, μετατρέπουν έναν άνθρωπο σε εκκεντρικό».
«Είναι πιο εύκολο να γράψεις για τον Σωκράτη παρά για μια νεαρή γυναίκα ή μια μαγείρισσα».
«Ο άνθρωπος είναι αυτό που πιστεύει».
«Δεν υπάρχει τίποτα νέο στην τέχνη εκτός από ταλέντο».
«Όταν διψάς και φαίνεται ότι μπορείς να πιείς ολόκληρο τον ωκεανό, αυτό είναι πίστη. Όταν αρχίζεις να πίνεις και τελειώνεις μόνο ένα ή δύο ποτήρια, αυτό είναι επιστήμη».
«Το πάθος πρέπει να κρύβεται σε μια κοινωνία όπου η ψυχρή επιφύλαξη και η αδιαφορία είναι τα σημάδια της καλής αναπαραγωγής».
«Ο κόσμος δεν χάνεται από ληστές και φωτιές, αλλά από μίσος, εχθρότητα και όλες αυτούς τους μικροκαβγάδες».
«Οι πλούσιοι είναι πάντα περιτριγυρισμένοι από κρεμάστρες. Η επιστήμη και η τέχνη είναι επίσης».
«Η λογική και η δικαιοσύνη μου λένε ότι υπάρχει περισσότερη αγάπη για την ανθρωπότητα στον ηλεκτρισμό και τον ατμό παρά στην αγνότητα και τη χορτοφαγία».
«Το να κρίνει κανείς μεταξύ καλού ή κακού, μεταξύ επιτυχημένου και αποτυχημένου θα χρειαζόταν το μάτι ενός Θεού».
«Όλη η ζωή και οι ανθρώπινες σχέσεις έχουν γίνει τόσο ακατανόητα περίπλοκες που, όταν το σκέφτεσαι, γίνεται τρομακτικό και η καρδιά σου μένει ακίνητη».
«Πόσο αφόρητοι είναι κατά καιρούς οι άνθρωποι που είναι χαρούμενοι, οι άνθρωποι στους οποίους όλα πάνε καλά».
«Όταν φωνάζετε “εμπρός”, πρέπει με σαφήνεια να ξεκαθαρίσετε προς ποια κατεύθυνση θέλετε να πάτε».
«Μαθαίνουμε για τη ζωή όχι μόνο από τα θετικά, αλλά και από τα μειονεκτήματα».
«Οι άνθρωποι που ζουν μοναχικά έχουν πάντα κάτι στο μυαλό τους για το οποίο είναι πρόθυμοι να μιλήσουν».
«Η δίψα για δυνατές αισθήσεις παίρνει το πάνω χέρι τόσο έναντι του φόβου όσο και έναντι της συμπόνιας για το παράπονο των άλλων».
