«Αν θέλεις να είσαι ευτυχισμένος, να είσαι» Λέων Τολστόι
Ο σπουδαίος συγγραφέας Λέων Τολστόι γεννήθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 1828
Ένας από τους κορυφαίους λογοτέχνες, γνωστός στο ευρύ κοινό πρωτίστως για τα έργα του «Πόλεμος και Ειρήνη» και «Άννα Καρένινα», που συγκαταλέγονται στα σημαντικότερα μυθιστορήματα όλων των εποχών. Ο Λέων Τολστόι γεννήθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 1828 – 20 Νοεμβρίου 1910 (ή με το τότε ισχύον ημερολόγιο στη Ρωσία 28 Αυγούστου 1828 – 7 Νοεμβρίου 1910) ήταν Ρώσος συγγραφέας. Θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους συγγραφείς όλων των εποχών.
Η ζωή του Τολστόι χαρακτηρίστηκε από μεγάλες αντιθέσεις, καθώς τα πρώτα άσωτα χρόνια της αριστοκρατίας τα διαδέχτηκε η ριζοσπαστική μεταστροφή του προς την άρνηση του πλούτου, τη φιλανθρωπία και προς έναν ιδιόμορφο ειρηνιστικό και χριστιανικό αναρχισμό, που έτυχε θαυμασμού από προσωπικότητες όπως ο Γκάντι και επισφραγίστηκε με τον αφορισμό της Ρωσικής Εκκλησίας.
Η στροφή στην κοσμοθεωρία του άρχισε να συντελείται με την απογοήτευση που γεύτηκε πολεμώντας με τον ρώσικο στρατό σε διάφορα μέτωπα μέχρι το 1856, όταν και έγραφε τα πρώτα του έργα, αυτοβιογραφικά σε μεγάλο βαθμό. Ο πόλεμος γυμνός, χωρίς πατριωτικά πλουμίδια, σκιαγραφήθηκε στα “Διηγήματα της Σεβαστούπολης” (1855). Λίγο μετά ο Τολστόι αφοσιώθηκε στα κτήματα του, γράφοντας παράλληλα τους “Κοζάκους” (1863) και τον “Πολικούσκα” (1863), έκφραση της γοητείας που του ασκούσε ο χωριάτικος τρόπος ζωής και συνάμα της αποστροφής του για την αριστοκρατική τάξη πραγμάτων, της οποίας ο καθωσπρεπισμός στηλιτεύτηκε στην “Άννα Καρένινα” (1875-77).
Στον “Πόλεμο και Ειρήνη” (1865-69), έργο που βασίστηκε σε ιστορικές μαρτυρίες και ντοκουμέντα όπως τα επεξεργάστηκε η πολιτική σκέψη του Τολστόι, επιχειρήθηκε η ανατροπή της ιστορικής μυθοπλασίας, η αποκαθήλωση των ηγετικών μορφών και η ανάδειξη του ρόλου των απλών στρατιωτών. Στα τελευταία έργα του, όπως είναι “Ο θάνατος του Ιβάν Ιλίτς”” (1886), “Η σονάτα του Κρόιτσερ” (1887-9), “Ο Διάβολος” (1889-90) και η “Ανάσταση” (1899), ο Τολστόι ανέλυσε πτυχές της γνήσιας χριστιανικής αρετής σε αντιδιαστολή με τον τυπικισμό, μια αρετή που εφάρμοσε ζώντας ασκητικά, παρά τις σοβαρές αντιρρήσεις της γυναίκας του και την αποστασιοποίηση του από το οργανωμένο κράτος και την επίσημη Εκκλησία. Πλήθη όμως ολόκληρα τον θεωρούσαν πρότυπο και προσπαθούσαν να τον γνωρίσουν από κοντά, στη δύση πλέον της ζωής του.
Με αφορμή την επέτειο της γέννησής του, θυμόμαστε μερικές χαρακτηριστικές του φράσεις:
«Αν θέλεις να είσαι ευτυχισμένος, να είσαι».
«Οι δύο πιο ισχυροί πολεμιστές είναι η υπομονή και ο χρόνος».
«Είναι εκπληκτικό πόσο ολοκληρωμένη είναι η αυταπάτη ότι η ομορφιά είναι καλοσύνη».
«Όλοι σκέφτονται να αλλάξουν τον κόσμο, αλλά κανείς δεν σκέφτεται να αλλάξει τον εαυτό του».
«Δεν υπάρχει μεγαλείο όπου δεν υπάρχει απλότητα, καλοσύνη και αλήθεια».
«Το μόνο νόημα της ζωής είναι να υπηρετείς την ανθρωπότητα».
«Η τέχνη δεν είναι χειροτεχνία, είναι η μετάδοση της αίσθησης που έχει βιώσει ο καλλιτέχνης».
«Η μουσική είναι η συντομογραφία του συναισθήματος».
«Στο όνομα του Θεού, σταμάτα μια στιγμή, σταμάτα τη δουλειά σου, κοίτα γύρω σου».
«Ακόμα και στην κοιλάδα της σκιάς του θανάτου, δύο και δύο δεν κάνουν έξι».
«Όλες οι ευτυχισμένες οικογένειες μοιάζουν μεταξύ τους, κάθε δυστυχισμένη οικογένεια είναι δυστυχισμένη με τον δικό της τρόπο».
«Η αληθινή ζωή υπάρχει όταν συμβαίνουν μικροσκοπικές αλλαγές».
«Χάσαμε γιατί είπαμε στον εαυτό μας ότι χάσαμε».
«Ένα αλαζονικό άτομο θεωρεί τον εαυτό του τέλειο. Αυτή είναι η κύρια βλάβη της αλαζονείας. Παρεμβαίνει στο κύριο καθήκον ενός ατόμου στη ζωή – να γίνει καλύτερος άνθρωπος».
«Η χαρά μπορεί να είναι πραγματική μόνο εάν οι άνθρωποι βλέπουν τη ζωή τους ως υπηρεσία και έχουν ένα συγκεκριμένο αντικείμενο στη ζωή τους έξω από τον εαυτό τους και την προσωπική τους ευτυχία».
«Η πίστη είναι η αίσθηση της ζωής, αυτή η αίσθηση χάρη στην οποία ο άνθρωπος δεν καταστρέφει τον εαυτό του, αλλά συνεχίζει να ζει. Είναι η δύναμη με την οποία ζούμε».
«Κάθομαι στην πλάτη ενός άντρα, τον πνίγω και τον αναγκάζω να με κουβαλήσει, και όμως βεβαιώνω τον εαυτό μου και τους άλλους ότι τον λυπάμαι πολύ και θέλω να του διευκολύνω με κάθε δυνατό τρόπο – εκτός από το να κατέβω από την πλάτη του».
«Αν τόσοι πολλοί άνθρωποι, τόσα πολλά μυαλά, σίγουρα άλλες τόσες καρδιές, και τόσα πολλά είδη αγάπης».
«Ο πόλεμος είναι τόσο άδικος και άσχημος που όλοι όσοι τον διεξάγουν πρέπει να προσπαθήσουν να καταπνίξουν τη φωνή της συνείδησης μέσα τους».
«Όσο μεγαλύτερο είναι το κράτος, τόσο πιο λανθασμένος και σκληρός είναι ο πατριωτισμός του και τόσο μεγαλύτερο είναι το άθροισμα των βασάνων πάνω στο οποίο βασίζεται η εξουσία του».
«Το σώμα μας είναι μια μηχανή ζωής. Είναι οργανωμένο για αυτό, είναι η φύση του. Αφήστε τη ζωή να συνεχίσει ανεμπόδιστα και αφήστε την να αμυνθεί».
«Η κύρια διαφορά μεταξύ των λόγων και των πράξεων είναι ότι τα λόγια προορίζονται πάντα για τους ανθρώπους για την επιδοκιμασία τους, αλλά οι πράξεις μπορούν να γίνουν μόνο για τον Θεό».
«Και όλοι οι άνθρωποι ζουν, όχι λόγω της όποιας φροντίδας που έχουν για τον εαυτό τους, αλλά από την αγάπη για αυτούς που υπάρχει στους άλλους ανθρώπους».
«Όλα, όλα όσα καταλαβαίνω, τα καταλαβαίνω μόνο επειδή αγαπώ».
«Ανία: η επιθυμία για επιθυμίες».
«Ο άνθρωπος ζει συνειδητά για τον εαυτό του, αλλά είναι ένα ασυνείδητο όργανο για την επίτευξη των ιστορικών, οικουμενικών, στόχων της ανθρωπότητας».
«Οι αλλαγές στη ζωή μας πρέπει να προέρχονται από την αδυναμία να ζήσουμε διαφορετικά παρά σύμφωνα με τις απαιτήσεις της συνείδησής μας και όχι από τη διανοητική μας απόφαση να δοκιμάσουμε μια νέα μορφή ζωής».
«Κάθε βία συνίσταται στο ότι κάποιοι άνθρωποι αναγκάζουν άλλους, υπό την απειλή του πόνου ή του θανάτου, να κάνουν αυτό που δεν θέλουν να κάνουν».
ΠΡΟΣΩΠΟ – Βιβλιοnet (biblionet.gr)
Βιβλία του Leo Tolstoy – Book Odyssey
