Όταν το δικό σου παιδί δεν παίρνει ποτέ σχολικούς επαίνους, όσο κι αν προσπαθεί
Πώς αισθάνεται η μητέρα μιας μικρής μαθήτριας με ΔΕΠΥ η οποία, παρά τη φιλότιμη μελέτη της, δεν καταφέρνει ποτέ να διακριθεί στην τάξη της; Η Αμερικανίδα αρθρογράφος και μαμά Kristin Eagan περιγράφει τα συναισθήματά της.
Είναι το τέλος του τετραμήνου, που παίρνουμε ελέγχους. Στα social media βλέπω παντού μαμάδες και μπαμπάδες να λένε πόσο περήφανοι είναι για τα παιδιά τους. Ποστάρουν φωτογραφίες των σχολικών ελέγχων τους, μαζί με τα σχόλια του δασκάλου για το πόσο εργατικά και φιλότιμα είναι. Τα παιδιά τους παίρνουν πάντα άριστα. Πάντα συνεργάσιμα, ήρεμα και συγκεντρωμένα, είναι χαρά να τα έχει κάποιος στην τάξη τους. Οι δάσκαλοί τους δεν έχουν να πουν ούτε μια άσχημη κουβέντα γι’ αυτά. Τα παιδιά αυτά παίρνουν επαίνους για την προσοχή τους, τους βαθμούς και γενικά τις εξαιρετικές επιδόσεις τους.
Βλέπω αυτές τις αναρτήσεις και πληγώνομαι για την κόρη μου.
Κάθε εβδομάδα η κόρη μου περιμένει αλλά μάταια, γιατί οι δάσκαλοι προσέχουν και συχνά συμπαθούν περισσότερο τα άλλα παιδιά. Τα άλλα παιδιά ταιριάζουν στο σχολικό πρότυπο του σκληρά εργαζόμενου μαθητή. Όμως η κόρη μου δεν παίρνει καμία διάκριση που προσπαθεί εξίσου σκληρά με τα άλλα παιδιά. Πρέπει να προσπαθήσει το διπλάσιο για να πετύχει τα μισά αποτελέσματα από τους άλλους. Για αυτήν, είναι ένας αγώνας να μην αποσπαστεί η προσοχή της ή να παραμείνει ακίνητη στη θέση της. Το παλεύει. Καθημερινά. Είναι δύσκολο για εκείνη, αλλά επιμένει. Παρ’ όλα αυτά, δεν παίρνει ποτέ έπαινο για την προσπάθεια.
Η κόρη μου πηγαίνει σχολείο εδώ και έξι χρόνια. Μέσα σε αυτά τα έξι χρόνια, μόνο ένας δάσκαλος μου είπε, σε μια συνάντηση γονέων και κηδεμόνων, πόσο έξυπνη είναι η κόρη μου και πόσο πολύ την αγαπούν. Ένας δάσκαλος μόνο είπε όσο ξεχωριστή είναι. Ότι δεν μπορούν να το πιστέψουν πόσο βαθιά φτάνουν οι σκέψεις της και πόσο ευφυής είναι και ότι τη θαυμάζει. Ένας μόνο δάσκαλος. Που είχε και ο ίδιος γιο με ΔΕΠΥ. Έφυγα από εκείνη τη συνάντηση με δάκρυα στα μάτια.
Κορυφαίοι ειδικοί του τομέα εκτιμούν ότι μέχρι τα δώδεκα χρόνια τους τα παιδιά με ΔΕΠΥ θα εισπράξουν 20.000 αρνητικά μηνύματα από εκείνα που δεν έχουν την ίδια κατάσταση. Η κόρη μου καθημερινά ακούει ότι κάνει κάτι λάθος. Βρίσκει τον μπελά της ή υφίσταται επίπληξη άπειρες φορές τη μέρα, συχνά για πράγματα που είναι εκτός του ελέγχου της. Οι δάσκαλοι μου λένε ότι θα προσπαθήσουν σκληρά ώστε η κόρη μου να πετύχει φέτος και πως στόχος τους είναι να βελτιωθεί.
Αλλά κάθε χρόνο καταλήγει να ντροπιάζεται ή να στερείται πράγματα επειδή δεν είναι σε θέση να συγκεντρωθεί, να ηρεμήσει ή να τελειώσει τη δουλειά της. Αντί να κατανοήσουν την κατάστασή της, την κατηγορούν γι’ αυτό και φτάνουν σε σημείο να πουν ότι εκείνη επιλέγει να συμπεριφέρεται έτσι, λες και είναι κάτι που μπορεί να ελέγξει η ίδια, γιατί οι επιτυχίες της δεν ταιριάζουν με τη δική τους εκδοχή της επιτυχίας.
Αυτά τα παιδιά δεν χρειάζεται να τα διορθώσουμε ή να τα κάνουμε όπως όλα τα άλλα: πρέπει να τα καταλάβουμε. Καθώς η ΔΕΠΥ είναι μια διαταραχή, δεν έχουν την ικανότητα να κάνουν όλα όσα τους ζητούνται. Θέλω οι δάσκαλοι και οι διευθυντές σχολείων να προσέξουν τους μαθητές που δυσκολεύονται, εκείνους που έχουν διαφορετικές δυνάμεις και που δεν ταιριάζουν στα κουτάκια τους. Θέλω κάποιος να προσέξει αυτά τα παιδιά για τη σκληρή προσπάθειά τους, παρόλο που δεν τους είναι εύκολο και που τα αποτελέσματά τους δεν είναι όπως των άλλων παιδιών. Θέλω να σκεφτούν διαφορετικούς επαίνους για τις προσπάθειες αυτών των παιδιών που δεν θα πάρουν ποτέ τους «κανονικούς» επαίνους. Θέλω να σκεφτούν τι θα ξέρουν αυτά τα παιδιά κατά την αποφοίτησή τους και όχι απλά πόσο ικανά θα είναι να λύνουν ασκήσεις και να συμμετέχουν σε διαγωνίσματα. Η εκπαίδευση δεν πρέπει να είναι one size για όλα τα παιδιά.
Έτσι, σε όλους τους γονείς αυτών των παιδιών που είναι καταπληκτικά και σκληρά εργαζόμενα, απλώς διαφορετικά από τα άλλα, έχω να πω το εξής: ας μην ξεχνάμε να λέμε στα παιδιά μας πόσο περήφανοι είμαστε για αυτά. Ας μην πιεστούμε να τα κάνουνε να πειθαρχήσουν, όταν τα μηνύματα που εισπράττουν από το σχολείο τα κάνει να νιώθουν λιγότερα ή κάνουν εμάς τους γονείς να νιώθουμε λιγότεροι.
Και προς τους δασκάλους και τους διευθυντές των παιδιών μου, έχω να πω το εξής: μην ξεχνάτε τα παιδιά μας. Κοιτάξτε τα λίγο πιο προσεκτικά και από λίγο πιο κοντά, ακόμα και όταν είναι δύσκολο κάποιος να τα δει στις σκιές που ρίχνουν πάνω τους οι άλλοι μαθητές. Αναγνωρίστε τα παιδιά μας για τις ιδιαίτερες δυνάμεις τους και για το πόσο καλά τα πηγαίνουν με ό,τι είναι σε θέση να κάνουν. Δεν ζητάω κάτι παραπάνω.