«Τα λάθη είναι σχεδόν πάντα ιερού χαρακτήρα. Ποτέ μην προσπαθείτε να τα διορθώσετε. Αντίθετα: εξορθολογήστε τα και κατανοήστε τα καλά» Σαλβαντόρ Νταλί
Συστήνοντας στα παιδιά έναν μεγάλο καλλιτέχνη που γεννήθηκε στις 11 Μαΐου 1904
Ο Σαλβαδόρ Νταλί (πλήρες όνομα: Salvador Felipe Jacinto Dalí i Domènech), γεννήθηκε στις 11 Μαΐου 1904 και ήταν ένας από τους σημαντικότερους Ισπανούς ζωγράφους. Συνδέθηκε με το καλλιτεχνικό κίνημα του υπερρεαλισμού, στο οποίο ανήκε για ένα διάστημα. Αποτελεί έναν από τους πιο γνωστούς ζωγράφους του 20ού αιώνα και μια πολύ εκκεντρική φυσιογνωμία της σύγχρονης τέχνης.
Ο Νταλί γεννήθηκε στην πόλη Φιγέρες της Ισπανίας και ανήκε σε μια οικονομικά ευκατάστατη οικογένεια. Ο πατέρας του ήταν δικηγόρος και συμβολαιογράφος, αλλά δεν φαίνεται πως ήταν ιδιαίτερα ενθουσιώδης με τις ικανότητες του Νταλί στη ζωγραφική και το σχέδιο, ικανότητες που έδειξε ότι διέθετε σε σχετικά νεαρή ηλικία. Χάρη κυρίως στην συμπαράσταση της μητέρας του, ο Νταλί παρακολούθησε τα πρώτα μαθήματα ζωγραφικής στη Δημοτική σχολή σχεδίου της πόλης του. Tο 1916 φιλοξενήθηκε από την οικογένεια του τοπικού καλλιτέχνη Ramon Pichot, της πόλης Καδακές, στη διάρκεια θερινών διακοπών της οικογένειας Νταλί, όπου και ήρθε σε επαφή για πρώτη φορά με τη μοντέρνα ζωγραφική.
Σε ηλικία 15 ετών, ο Νταλί συμμετείχε στη δημόσια έκθεση του Δημοτικού Θεάτρου του Φιγέρες, το 1919. Το 1921 έχασε τη μητέρα του από καρκίνο, ενώ μετά το θάνατό της, ο πατέρας του παντρεύτηκε την αδελφή της, γεγονός που δεν αποδέχτηκε ο Νταλί, ο οποίος ένα χρόνο αργότερα εγκαθίσταται στη Μαδρίτη όπου και ξεκινά τις σπουδές του στην Ακαδημία των Τεχνών (Academia de San Fernando).
Αυτή την περίοδο, ο Νταλί πειραματίζεται με τον κυβισμό, αν και οι γνώσεις του γύρω από το νέο αυτό κίνημα είναι αρχικά ελλιπείς και στη Μαδρίτη δεν υπάρχουν άλλοι κυβιστές καλλιτέχνες. Επίσης, έρχεται σε επαφή με το ριζοσπαστικό κίνημα του ντανταϊσμού το οποίο θα επηρεάσει σημαντικά το έργο του σε όλη τη διάρκεια της ζωής του. Συνδέεται παράλληλα φιλικά με τον ποιητή Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα και με τον σκηνοθέτη Λουίς Μπουνιουέλ. Το 1926 αποβάλλεται από την ακαδημία λίγο πριν τις τελικές του εξετάσεις, καθώς δηλώνει πως κανένας από τους καθηγητές του δεν είναι άξιος να τον κρίνει. Την ίδια χρονιά, επισκέπτεται για πρώτη φορά το Παρίσι όπου συναντά τον Πικάσο, ο οποίος είχε ήδη κάποια γνώση γύρω από το έργο του Νταλί. Τα επόμενα χρόνια, στα έργα του Νταλί αποτυπώνονται ισχυρές επιδράσεις από το έργο του Πικάσο αλλά ταυτόχρονα αρχίζει να διαφαίνεται ένα προσωπικό ύφος στους πίνακες του Νταλί. Οι εκθέσεις έργων του στη Βαρκελώνη προκαλούν αρκετές συζητήσεις αλλά και διαφωνίες μεταξύ των κριτικών τέχνης.
Το 1929, ο Νταλί συνεργάζεται με τον Λουίς Μπουνιουέλ για τη δημιουργία της ταινίας μικρού μήκους Ανδαλουσιανός Σκύλος. Ο Νταλί βοηθά ουσιαστικά στο σενάριο της ταινίας, η οποία αποτελεί έως σήμερα την πιο καθαρή εφαρμογή του υπερρεαλισμού στον κινηματογράφο. Παράλληλα, ο Νταλί γνωρίζει τη μελλοντική σύζυγο του και μούσα του, Ελένα Ντμτρίεβνα Ντελούβινα Ντιακόνοβα, ρωσικής καταγωγής, περισσότερο γνωστή ως Γκαλά (από το όνομα Γαλάτεια). Την ίδια περίοδο, γίνεται και επίσημα μέλος του υπερρεαλιστικού κινήματος, αν και το υπερρεαλιστικό στοιχείο υπάρχει στα έργα του ήδη λίγα χρόνια νωρίτερα. Στις αρχές της δεκαετίας του 1930, ο Νταλί επινοεί επιπλέον την Παρανοϊκο-κριτική μέθοδο, όπως ο ίδιος την αποκαλεί, που αποτελεί ένα είδος υπερρεαλιστικής τεχνικής με σκοπό την πρόσβαση στο ασυνείδητο προς όφελος της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Ο Νταλί στηρίζει τη μέθοδο αυτή στην ικανότητα του ανθρώπου να λειτουργεί συνειρμικά, συνδέοντας εικόνες ή αντικείμενα που δεν συνδέονται μεταξύ τους κατ’ ανάγκη λογικά.
Ο Νταλί πέθανε τελικά από καρδιακό επεισόδιο στις 23 Ιανουαρίου του 1989 στην πόλη που γεννήθηκε. Ο τάφος του βρίσκεται μέσα στο Μουσείο του στο Φιγέρες.
Σήμερα με αφορμή την επέτειο της γέννησής του θυμόμαστε μερικές από τις χαρακτηριστικές του φράσεις:
Μην φοβάστε την τελειότητα – ποτέ δεν θα φτάσετε.
Η νοημοσύνη χωρίς φιλοδοξία είναι ένα πουλί χωρίς φτερά.
Υπάρχει μόνο μία διαφορά ανάμεσα σε έναν τρελό και εμένα. Ο τρελός πιστεύει ότι είναι λογικός. Εγώ ξέρω ότι είμαι τρελός.
Όσοι δεν θέλουν να μιμηθούν τίποτα, δεν δημιουργούν τίποτα.
Τα λάθη είναι σχεδόν πάντα ιερού χαρακτήρα. Ποτέ μην προσπαθείτε να τα διορθώσετε. Αντίθετα: εξορθολογήστε τα, κατανοήστε τα καλά. Μετά από αυτό, θα είναι δυνατό για εσάς να τα εξαλείψετε.
Κάθε πρωί όταν ξυπνάω, βιώνω και πάλι μια απόλυτη απόλαυση – αυτή του να είμαι ο Σαλβαδόρ Νταλί.
Το μυστικό της επιρροής μου ήταν πάντα ότι παρέμεινε μυστικό.
Το σχέδιο είναι η ειλικρίνεια της τέχνης. Δεν υπάρχει πιθανότητα εξαπάτησης. Είναι είτε καλό είτε κακό.
Ο σουρεαλισμός είναι καταστροφικός, αλλά καταστρέφει μόνο αυτό που θεωρεί ως δεσμούς που περιορίζουν το όραμά μας.
Σε ηλικία έξι ετών ήθελα να γίνω μάγειρας. Στα επτά ήθελα να γίνω Ναπολέων. Και έκτοτε η φιλοδοξία μου αυξάνεται σταθερά.
Το θερμόμετρο της επιτυχίας είναι απλώς η ζήλια των αντιπάλων.
Η ζωγραφική είναι ένα εντελώς αναπόσπαστο κομμάτι της προσωπικότητάς μου.
