5 υποστηρικτικές φράσεις που πρέπει να πείτε όταν το παιδί σας είναι λυπημένο
Πώς να βοηθήσετε ένα παιδί να διαχειριστεί τη θλίψη, τη λύπη κι ό,τι το κάνει να νιώθει πληγωμένο
Όλοι οι γονείς θέλουμε τα παιδιά μας να είναι χαρούμενα – να είναι και να νιώθουν καλά. Ιδανικά, θα κάναμε τα πάντα προκειμένου να μην τα δούμε να πονάνε, να είναι στεναχωρημένα ή να έχουν πληγωθεί. Όμως αυτό είναι ανθρωπίνως αδύνατο και τα παιδιά μας όπως κι εμείς θα έρθουν σε επαφή με τη λύπη, τη θλίψη, τον πόνο. Κι αν ακόμα δεν μπορείτε να αποτρέψετε την ύπαρξη αυτών των συναισθημάτων, ως γονείς μπορείτε να κάνετε πολλά για να βοηθήσετε το παιδί σας να νιώσει καλύτερα.
Όταν το παιδί σας λέει ότι αισθάνεται λυπημένο, είναι σημαντικό να του προσφέρετε υποστήριξη και να του δείξετε ότι νοιάζεστε. Ακόμη και πριν από την πανδημία, το άγχος και η κατάθλιψη εμφανίζονταν πιο συχνά μεταξύ των παιδιών και των εφήβων, σημειώνοντας αύξηση κατά 27 τοις εκατό και 24 τοις εκατό αντίστοιχα από το 2016 έως το 2019. Μέχρι το 2020, 5,6 εκατομμύρια παιδιά (9,2 τοις εκατό) είχαν διαγνωστεί με προβλήματα άγχους και 2,4 εκατομμύρια (4,0 τοις εκατό) είχαν διαγνωστεί με κατάθλιψη.
Πολλοί γονείς ρωτούν τον ψυχολόγο Jeffrey Bernstei τι μπορούν να πουν για να παρέχουν πιο αποτελεσματική παρηγοριά όταν τα παιδιά τους νιώθουν θλίψη, λύπη ή κατάθλιψη. Ακολουθούν πέντε τρόποι με τους οποίους εκείνος προτείνει για να απαντήσετε ανάλογα με τα συναισθήματα του παιδιού σας, τα προηγούμενα μοτίβα επικοινωνίας και την πρόθεση που θέλετε να μεταφέρετε:
«Λυπάμαι που νιώθεις λύπη/θλίψη. Υπάρχει κάτι που μπορώ να κάνω για να βοηθήσω;» Αυτή η απάντηση επιτρέπει στο παιδί σας να καταλάβει ότι παίρνετε στα σοβαρά τα συναισθήματά του εκφράζοντας την επιθυμία σας να το βοηθήσετε.
«Είμαι εδώ για σένα αν χρειαστεί να μιλήσεις ή αν χρειαστείς οτιδήποτε άλλο». Προσφέροντας να τη διάθεσή σας να είστε υποστηρικτικοί με αυτόν τον τρόπο, ενισχύετε τον ρόλο σας ως ακροατής, ευγενικός ερευνητής και υποστηρικτικός λύτης προβλημάτων. Με αυτή την προσέγγιση τα παιδιά μαθαίνουν δεξιότητες αυτορρύθμισης και επίλυσης προβλημάτων – δύο δεξιότητες που χρειάζεται το παιδί σας για μια επιτυχημένη ζωή.
«Είναι εντάξει να αισθάνεσαι λύπη μερικές φορές. Θέλεις να μιλήσουμε για αυτό που συμβαίνει;» Με αυτήν την απόκριση, παρέχετε συναισθηματική υποστήριξη μέσω της επικύρωσης και μιας ερευνητικής διάθεσης για να εξερευνήσετε περαιτέρω τη θλίψη τους.
«Είμαι εδώ για να ακούσω και ακούω μόνο αν θέλεις να μοιραστείς πώς νιώθεις». Ενισχύοντας τον ρόλο σας ως ακροατή, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε αυτήν την απάντηση για να καθησυχάσετε το παιδί σας ότι δεν θα επιβάλλετε αυτόκλητες συμβουλές.
«Νοιάζομαι για σένα και είμαι εδώ για να σε υποστηρίξω ανεξάρτητα από την αιτία της αγωνίας/λύπης σου». Ο Jeffrey Bernstei διαβεβαιώνει ότι κανένα παιδί δεν εξέφρασε ποτέ ως παράπονο όταν οι γονείς του του εξέφρασαν αυτό το συνδετικό, στοργικό μήνυμα πάρα πολλές φορές κατά τη διάρκεια της παιδικής τους ηλικίας.
Ενημερώστε τους ότι είναι ασφαλές να σας μιλήσουν
Ίσως όταν διαβάζετε τις παραπάνω προτάσεις, να αισθάνεστε αποθαρρημένοι. Αυτό μπορεί να οφείλεται στο ότι το παιδί σας δεν αλληλοεπιδρά μαζί σας με τρόπο που να σας διευκολύνει ώστε να εκφράσετε τέτοιου είδους δηλώσεις.
Μην είστε σκληροί με τον εαυτό σας εάν το παιδί σας δεν είναι συναισθηματικά άμεσο μαζί σας. Να θυμάστε ότι η εμπειρία κάθε παιδιού της θλίψης, και η ειλικρίνεια σχετικά με αυτήν, είναι μοναδική. Είναι σημαντικό να εστιάσετε την υποστήριξή σας (ακόμα κι αν το μόνο που κάνετε είναι να ακούτε) με βάση αυτό που βιώνει το παιδί σας.
Όπως συζητά στο βιβλίο του, The Anxiety, Depression, and Anger Toolbox for Teens, τα παιδιά όλων των ηλικιών συχνά αισθάνονται ταυτόχρονα πολλαπλά μεγάλα συναισθήματα. Αυτό σημαίνει ότι το παιδί σας μπορεί να δυσκολεύεται ακόμη και να αναγνωρίσει τις σκέψεις και τα συναισθήματά του εξαρχής. Εάν θέλετε να διευκολύνετε το παιδί σας να έρθει σε εσάς για υποστήριξη όταν είναι λυπημένο ή με άλλο τρόπο πληγωμένο συναισθηματικά, ξεκινήστε με τα παρακάτω:
Δημιουργήστε έναν ασφαλή χώρο επικοινωνίας: Βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας γνωρίζει ότι μπορεί να έρθει σε εσάς και να σας μιλήσει για οτιδήποτε, χωρίς να φοβάται την κρίση ή την τιμωρία.
Μάθετε στο παιδί σας να αναγνωρίζει τα συναισθήματά του: Βοηθήστε το παιδί σας να αναγνωρίσει και να κατανοήσει τα συναισθήματά του και να αναγνωρίσει πότε νιώθει λυπημένος ή αναστατωμένος.
Ενθαρρύνετε το παιδί σας να εκφράσει τα συναισθήματά του: Ενθαρρύνετε το παιδί σας να εκφράσει τα συναισθήματά του με λέξεις, ζωγραφίζοντας ή χρησιμοποιώντας άλλα δημιουργικά μέσα.
Διδάξτε με τον τρόπο σας πώς να ζητάει βοήθεια: Αφήστε το παιδί σας να σας δει να ζητάτε βοήθεια όταν την χρειάζεστε. Αυτό θα βοηθήσει στην ομαλοποίηση της ιδέας του να ζητάει βοήθεια όταν χρειάζεται.
Προσφέρετε υποστήριξη και ενθάρρυνση: Όταν το παιδί σας ζητά βοήθεια, προσφέρετε υποστήριξη και ενθάρρυνση. Ενημερώστε το ότι δεν πειράζει να ζητήσετε βοήθεια και ότι είστε περήφανοι για αυτούς που το κάνουν.
Ζητήστε βοήθεια από επαγγελματία: Εάν το παιδί σας συνεχίζει να δυσκολεύεται να ζητήσει βοήθεια ή να διαχειριστεί τα συναισθήματά του, σκεφτείτε να ζητήσετε βοήθεια από έναν επαγγελματία, όπως έναν θεραπευτή ή σύμβουλο.
Τελικές σκέψεις
Θυμηθείτε, είναι σημαντικό να είστε υπομονετικοί και να δείχνετε κατανόηση προς το παιδί σας. Μπορεί να χρειαστεί χρόνος για να νιώσει άνετα ώστε να ζητήσει βοήθεια, γι’ αυτό κρατήστε ανοιχτές τις γραμμές επικοινωνίας και να είστε δίπλα του όταν σας χρειάζεται. Η υποστήριξη του παιδιού σας σε στιγμές θλίψης είναι ένα δώρο που θα το βοηθά συνεχώς καθώς μεγαλώνει.