Πώς το Doodling βοηθά τα παιδιά με ΔΕΠΥ να εστιάσουν
Παρά τη δημοφιλή πεποίθηση, τα παιδιά με ΔΕΠΥ δεν αφαιρούνται όταν κάνουν doodle
Όπως διαβάζουμε σε σχετικό άρθρο της Kristin Wilcox, ειδικής σε θέματα ΔΕΠΥ στο Psychologytoday.com, μια φίλη της δημοσίευσε πρόσφατα μια φωτογραφία στον λογαριασμό της στο Instagram με νευρογραφική τέχνη. Η πρώτη της σκέψη ήταν ότι έμοιαζε με doodling και της θύμισε το συνεχές doodling του γιου της με ΔΕΠΥ στα σχολικά τετράδια και τους φακέλους του. Ο απλός τρόπος για να περιγράψετε τη νευρογραφική τέχνη είναι να σχεδιάζετε γραμμές («νεύρο») σε μια σελίδα για να δημιουργήσετε διάφορα σχήματα. Υποτίθεται ότι βοηθά στη χαλάρωση και την επίγνωση (άρα θα ήταν υπέροχο για κάποιον με ΔΕΠΥ). Αν και δυσκολεύτηκε να βρει πληροφορίες σχετικά με τη νευρογραφική τέχνη, συγκεκριμένα στον πληθυσμό της ΔΕΠΥ, το doodling είναι συνηθισμένο στα άτομα με ΔΕΠΥ.
Γιατί τα παιδιά με ΔΕΠΥ κάνουν doodle;
Γιατί βαριούνται.
Η Kristin Wilcox συνήθιζε να πειράζει τον γιο της με ΔΕΠ-Υ ότι τα τετράδιά του για το σχολείο δεν είχαν ποτέ γραμμένες εργασίες, αλλά είχαν μερικά πραγματικά φοβερά σκίτσα. Ο γιος μου πρόσφατα μου παραδέχτηκε ότι έκανε doodle από πλήξη. Στο βιβλίο της, ADHD and Education, η Δρ. Sydney Zentall επισημαίνει ότι όταν τα παιδιά με ΔΕΠΥ βαριούνται, ο αγώνας τους να δώσουν προσοχή γίνεται ακόμη μεγαλύτερος. Είναι ενδιαφέρον ότι ανακάλυψε ότι όταν τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ εκτελούν μια άσκοπη εργασία (π.χ. σκιαγραφώντας) ενώ εργάζονταν σε μια κύρια εργασία, επικεντρώνονταν καλύτερα στην κύρια εργασία. Έτσι, το σχεδιαστικό κουβάρι του γιου της θα μπορούσε πραγματικά να τον βοηθήσει να δώσει προσοχή. Επιπλέον, το doodling μπορεί επίσης να βελτιώσει τη μνήμη (Andrade, 2010), κάτι που μπορεί να ωφελήσει τα παιδιά με ΔΕΠΥ που έχουν ελλείμματα εργασιακής μνήμης.
Η επιστήμη πίσω από τα οφέλη του doodling
Τα μη φυσιολογικά επίπεδα μιας χημικής ουσίας στον εγκέφαλο που ονομάζεται ντοπαμίνη πιστεύεται ότι συμβάλλουν στα συμπτώματα της ΔΕΠΥ. Η δράση της ντοπαμίνης στον εγκέφαλο μπορεί να επηρεάσει την προσοχή και εμπλέκεται σε συμπεριφορές αναζήτησης καινοτομίας. Οι μελέτες απεικόνισης του εγκεφάλου δείχνουν ότι περιοχές του εγκεφάλου πλούσιες σε ντοπαμίνη, όπως ο μετωπιαίος φλοιός, επηρεάζονται από τη ΔΕΠΥ.
Το Doodling περιλαμβάνει τη φυσική κίνηση των χεριών σας για να δημιουργήσετε ένα σχέδιο σε χαρτί. Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι η σωματική δραστηριότητα, ακόμη και μικρές κινήσεις, όπως το σκάψιμο, μπορεί να αυξήσει την εστίαση σε παιδιά με ΔΕΠΥ επηρεάζοντας τα επίπεδα ντοπαμίνης σε ορισμένες περιοχές του εγκεφάλου, παρόμοια με τα διεγερτικά φάρμακα.
Το δίκτυο προεπιλεγμένης λειτουργίας (DMN) είναι περιοχές του εγκεφάλου (συμπεριλαμβανομένων εκείνων που εμπλέκονται στη ΔΕΠΥ και στη μνήμη) που είναι ενεργές όταν ο εγκέφαλος δεν ασχολείται με μια εργασία. Το DMN είναι πιο ενεργό σε άτομα με ΔΕΠΥ, καθιστώντας τους δύσκολο το να παραμείνουν στην εργασία και να εστιάσουν. Ο Edward Hallowell, συν-συγγραφέας του ADHD 2.0, συνιστά διατάσεις, να σηκωθείτε για ένα ποτήρι νερό ή ασκήσεις αναπνοής για να ηρεμήσει το DMN και να μετατρέψει τον εγκέφαλο στο αμοιβαίο δίκτυο θετικών εργασιών (TPN), το οποίο είναι ενεργό όταν ο εγκέφαλός σας είναι εστιασμένος. Το Doodling μπορεί να είναι μια άλλη δραστηριότητα που μπορεί να αλλάξει τον εγκέφαλο από το DMN στο TPN σε παιδιά με ΔΕΠΥ. Στην πραγματικότητα, το doodling μπορεί να αυξήσει την προσοχή μειώνοντας την αφηρημάδα, μια κατάσταση που αποδίδεται στο DMN (Schott, 2011).
Θεραπεία τέχνης για ΔΕΠΥ
Η δημιουργικότητα συχνά ορίζεται ως η πρωτότυπη, έξω από το κουτί σκέψη και η ικανότητα συνδυασμού άσχετων ιδεών για μια μοναδική λύση σε ένα πρόβλημα. Όσοι πάσχουν από ΔΕΠΥ είναι δημιουργικοί, ευφάνταστοι και ικανοί στην επίλυση προβλημάτων, καθιστώντας τους καλύτερους στη μουσική, την τέχνη ή τα παιχνίδια στον υπολογιστή. Η καλλιτεχνική θεραπεία επιτρέπει σε άτομα με ΔΕΠ-Υ να εκφράσουν τη δημιουργικότητά τους ενώ προάγουν τις δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων, αυξάνοντας το εύρος προσοχής και ενισχύοντας τη μνήμη εργασίας. Είναι σημαντικό ότι η θεραπεία τέχνης επιτρέπει επίσης στα παιδιά με ΔΕΠ-Υ να δουλέψουν μέσω των συναισθημάτων τους και να ενισχύσουν την αυτοεκτίμησή τους.
Η δημιουργία τέχνης ενεργοποιεί τα κέντρα ανταμοιβής στον εγκέφαλο. Μια μελέτη των Kaimal et al. (2017) διαπίστωσε ότι ο χρωματισμός, η ζωγραφική και το ελεύθερο σχέδιο ενεργοποίησαν τον προμετωπιαίο φλοιό, την πλούσια σε ντοπαμίνη περιοχή του εγκεφάλου που επηρεάζεται στη ΔΕΠΥ, υποδεικνύοντας μια θετική επίδραση της τέχνης στους συμμετέχοντες στη μελέτη. Επιπλέον, η δημιουργία τέχνης μπορεί επίσης να μειώσει τα επίπεδα κορτιζόλης, την ορμόνη που εμπλέκεται στις αντιδράσεις στο στρες. Ο γιος της Kristin Wilcox έφτιαχνε αγγεία και πάντα έλεγε ότι τον έκανε να νιώθει ήρεμος και χαλαρός. Ο χειρισμός του πηλού με τα χέρια του πιθανότατα είχε το πρόσθετο πλεονέκτημα της αύξησης των επιπέδων ντοπαμίνης στον εγκέφαλό του.
Έτσι, παρόλο που μπορεί να φαίνεται ότι τα παιδιά μας με ΔΕΠΥ είναι αφηρημένα όταν κάνουν doodle, στην πραγματικότητα προσέχουν, αυξάνουν τη λειτουργία της μνήμης και παραμένουν ήρεμα ενώ εκφράζουν τη δημιουργικότητά τους.