Πώς να ενισχύσετε τις επικοινωνιακές και κοινωνικές δεξιότητες των παιδιών, σε καιρό πανδημίας
Ποιες σημαντικές συμβουλές δίνουν οι ψυχολόγοι στους γονείς
Ο τελευταίος χρόνος είναι μια μεγάλη πρόκληση για μικρούς και μεγάλους. Με μάσκες, εξ αποστάσεως εκπαίδευση και περιορισμένες κοινωνικές αλληλεπιδράσεις, η πανδημία έχει αλλάξει σίγουρα τον τρόπο με τον οποίο μεγαλώνουμε τα παιδιά μας – προκαλώντας αρκετές ανησυχίες στους γονείς.
Μία από τις μεγαλύτερες ανησυχίες έχει να κάνει με την κοινωνική και συναισθηματική τους ανάπτυξη. Θα δυσκολευτούν στο μέλλον με τις σχέσεις και την αλληλεπίδραση με τα άλλα παιδιά (και γενικά με τους ανθρώπους) μετά την πανδημία; Θα είναι ευγενικοί και συμπονετικοί, ή κλειστοί και αντικοινωνικοί;
Αλλά μην ανησυχείτε πάρα πολύ για το τι χάνουν τα παιδιά σας αυτήν τη στιγμή, επειδή υπάρχουν τρόποι για να ενισχύσετε τις δεξιότητες κοινωνικής ευαισθητοποίησης κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Ακολουθούν τρεις δραστηριότητες που υποστηρίζονται από την επιστήμη:
Δημιουργήστε μουσική μαζί
Έχοντας κάποια κατανόηση της μουσικής, ανεξάρτητα από το πόσο χρονών είναι το παιδί σας, μπορεί να έχει θετικά αποτελέσματα στις κοινωνικές του δεξιότητες. Μια μελέτη του 2010 διαπίστωσε ότι τα μικρά παιδιά που έπαιζαν μουσική παρά παιχνίδια με άλλα παιδιά ήταν πιο πιθανό να βοηθήσουν ένα άλλο παιδί αργότερα στη ζωή.
Στο πείραμα, μόνο τέσσερα στα 24 παιδιά που έπαιξαν παιχνίδια με άλλα παιδιά προσφέρθηκαν να βοηθήσουν έναν φίλο να διορθώσει ένα σπασμένο παιχνίδι. Αλλά 13 στα 24 παιδιά που έκαναν μουσική ως ομάδα προσέφεραν ένα χέρι βοήθειας.
«Στους παραδοσιακούς πολιτισμούς», εξήγησαν οι ερευνητές, «η παραγωγή μουσικής και χορού είναι συχνά αναπόσπαστα μέρη σημαντικών ομαδικών τελετών (δηλαδή τελετές μύησης, γάμοι, προετοιμασίες για μάχη), έτσι η μουσική εξελίχθηκε σε ένα εργαλείο που προάγει τον κοινωνικό δεσμό και την ομαδική συνοχή, αυξάνοντας τελικά την κοινωνική συμπεριφορά και τη συνεργασία εντός της ομάδας».
Είναι λογικό: Οι μουσικοί συντονίζονται, μοιράζονται συναισθηματικές εμπειρίες, κινούνται μαζί και κάνουν συγχρονισμένους ήχους. Η δημιουργία μουσικής σε μια ομάδα απαιτεί από όλα τα μέρη να γνωρίζουν τους άλλους (και να τους σέβονται).
Μάθετέ τα να εστιάζουν στις ομοιότητες, όχι στις διαφορές, με τους άλλους
Μιλήστε στο παιδί σας για το τι κοινό έχουν με τους φίλους, την οικογένειά τους, τους γείτονες και τους συμμαθητές τους – παρά για το τι είναι διαφορετικό.
Για παράδειγμα, μπορείτε να επισημάνετε τα χόμπι που αρέσουν στο παιδί σας και που κάνει και κάποιος άλλος μαθητής ή τα ίδια βιβλία για πριν τον ύπνο που αγαπούσαν στο παρελθόν και τα αδέρφια του.
Η εστίαση σε ομοιότητες και κοινές εμπειρίες ομάδας είναι το πιο αποτελεσματικό μέσο που οι επιστήμονες έχουν δοκιμάσει για να αυξήσουν την αίσθηση της αλληλεγγύης των ανθρώπων και την κοινωνική ευαισθησία τους.
Επιπλέον, το να μιλάμε για ομοιότητες μπορεί να αυξήσει τα συναισθήματα ότι είμαστε μέρος μιας κοινής συλλογικής και ότι η αίσθηση του συλλογισμού μπορεί να αυξήσει τόσο τη γενναιοδωρία όσο και την αυτογνωσία.
Συζητήστε ποιες αξίες θεωρούν σημαντικές
Προσκαλέστε το παιδί σας να μιλήσει για τις αξίες που θεωρεί το ίδιο πιο σημαντικές. Ποιες ιδιότητες έχουν μεγαλύτερη σημασία για την προσωπικότητά του;
Ίσως περιλαμβάνει τις αθλητικές ή καλλιτεχνικές τους ικανότητες ή την αίσθηση του χιούμορ του. Κάντε μια συζήτηση για το γιατί θεωρεί αυτά τα στοιχεία σημαντικές πτυχές της ζωής του. Και ακούστε τις απαντήσεις του χωρίς να κρίνετε.
Μια διεθνής ομάδα ψυχολόγων δοκίμασε τον αντίκτυπο στις κοινωνικές δεξιότητες της εφηβικής σκέψης μέσω αυτών των ερωτήσεων. Ζήτησαν από όλους τους μαθητές σε μια τάξη να δηλώσουν ποιοι από τους συνομηλίκους τους κλωτσούσαν, χτυπούσαν ή έλεγαν προσβολές για έναν άλλο μαθητή, διέδιδαν ψέματα ή αποκλείαν άλλους.
Οι έφηβοι που αναφέρθηκαν πιο συχνά από τους συνομηλίκους τους ήταν εκείνοι που είχαν χρόνια χαμηλότερη αυτοεκτίμηση και δεν είχαν καλή γνώση του εαυτού τους.
Ωστόσο, αφού αναλογίστηκαν τις αξίες που θεωρούσαν πιο σημαντικές, η επιθετικότητα των εφήβων υποχώρησε. Ακόμη και μεταξύ των πιο έκρυθμων εφήβων, ο εκφοβισμός μειώθηκε κατά 75%, σε μια μόλις εβδομάδα αφότου έγινε η συζήτηση για τις αξίες τους.
Οι ερευνητές εξήγησαν ότι η υπενθύμιση σημαντικών αξιών προστατεύει τους εφήβους από αρνητικές επιπτώσεις εξαιτίας των συναισθημάτων της αυτοεκτίμησής τους, που διαφορετικά θα μπορούσαν να τους οδηγήσουν να επιτεθούν σε άλλους.