Το «είναι ακόμα παιδί» δεν είναι δικαιολογία, είναι πραγματικότητα
Αλλά πόσο συχνά το αποδεχόμαστε ως γονείς στην πράξη;
Όλοι οι γονείς θέλουν τα παιδιά τους να είναι ευτυχισμένα, να είναι υγιή και να μεγαλώνουν με ασφάλεια. Όταν είναι μωρά τα φροντίζουν, τα προστατεύουν, τα παίρνουν αγκαλιά, αντιδρούν άμεσα στο κλάμα και στις ανάγκες τους. Δεν θα χαρακτηρίσουν – ή ελπίζω όχι– ένα μωρό ως «κακό» ή ως «κακομαθημένο». Ωστόσο αρκετά νωρίς, ήδη σχεδόν από την ηλικία των δύο χρόνων, πολλοί γονείς επειδή το μωρό τους αρχίζει ολοένα και περισσότερο να μοιάζει με μεγάλο άνθρωπο θεωρούν ότι είναι έτοιμο και η συμπεριφορά του να μπει σε αυστηρά καθορισμένα όρια και νόρμες. Έτσι όταν το παιδί εμφανίζεται απαιτητικό, ανυπάκουο θεωρείται αυτή η συμπεριφορά να είναι παράλογη και σίγουρα μη επιθυμητή.
Μπορεί να σας εκπλήξει αν γνωρίζατε ότι οι γονείς συχνά –άθελά τους, ακούσια– εμποδίζουν τα μικρά παιδιά τους να μεγαλώνουν και να είναι καλά, ευπροσάρμοστα, με ενσυναίσθηση κι ευτυχισμένα μεγαλύτερα παιδιά και αργότερα ως ενήλικες. Οι γονείς συχνά πιστεύουν ότι κάνουν ό,τι είναι καλύτερο για τα παιδιά τους, όταν στην πραγματικότητα πολλές φορές αυτό που κάνουν είναι να μπλοκάρουν τις ανάγκες που βρίσκονται στον πυρήνα του «ποιος» στα αλήθεια είναι αυτό το παιδί. Και όταν τα παιδιά ασφυκτιούν μέσα σε αυτές τις ανάγκες ή απλά οι γονείς τις παραβλέπουμε, όταν προσπαθούν να βάλουν τα παιδιά σε ένα καλούπι και να διαμορφώσουν τη συμπεριφορά τους σύμφωνα με ορισμένες προκαταρκτικές προσδοκίες για το ποιοι είναι και ποιο πιστεύουν ότι πρέπει να είναι, παρεμποδίζουν την ανάπτυξη της προσωπικότητάς τους.
Τους αρνούνται οι γονείς το κρίσιμο θεμέλιο που είναι απαραίτητο για κάθε παιδί προκειμένου να μεγαλώσει καλά. Σαμποτάρουν άθελά τους την ανάπτυξη των παιδιών, όταν τους στερούν την ικανότητα να κατανοήσουν τον εαυτό τους, να εξερευνήσουν τον κόσμο με έναν τρόπο που έχει νόημα για τα ίδια και ενθαρρύνει την περιέργειά τους. Περιορίζουν το κίνητρό τους για μάθηση. Εμποδίζουν την εμπιστοσύνη τους για να δημιουργήσουν σχέσεις και, πιο σημαντικό από όλα, διακόπτουν την ικανότητά τους να αναπτύσσουν τις συναισθηματικές δεξιότητες που είναι απαραίτητες για να πετύχουν στο σχολείο και στη ζωή.
Τα νήπια κάνουν ή λένε πολλά πράγματα που από την άποψη των ενηλίκων φαίνονται να είναι παράλογα, μη κοινωνικά ή ακόμα και παράλογα. Πράγματι, πολλές από τις φαινομενικά παράλογες επιλογές των παιδιών κάνουν τους γονείς πολύ νευρικούς. Τους φέρνουν σε αμηχανία. Υπάρχει η αυτόματη τάση ή αντίδραση να τα διορθώσουν, να τα επικρίνουν ή απλώς να τα σταματήσουν. Κρίνουν τη συμπεριφορά των παιδιών με αυστηρά κριτήρια ενηλίκων.
Υπάρχουν έξι βασικοί τρόποι με τους οποίους οι γονείς μπορούν να αλληλεπιδρούν με το μικρό παιδί τους:
- Αντικατοπτρίστε την αίσθηση της ασφάλειας και της σχετικής τάξης
- Ακούστε τα παιδιά αντί να μιλάτε πάντα και να τα κατευθύνετε
- Δώστε στα παιδιά την ελευθερία να παίζουν και να εξερευνούν μόνα τους
- Επιτρέψτε στα παιδιά το χώρο και την ευκαιρία να αγωνιστούν και να αποτύχουν
- Προσπαθήστε να καταλάβετε ποιος είναι κάθε παιδί και τι χρειάζεται σε μια δεδομένη ηλικία
- Παρέχετε στα παιδιά επιλογές, όρια και καθοδήγηση
Αυτές οι απλές ενέργειες δίνουν σε κάθε παιδί ένα ισχυρό θεμέλιο για να αναπτυχθεί σε μια ηλικία που μόλις αρχίζουν να δοκιμάζουν και να κατανοούν τον εαυτούς τους σε σχέση με τους άλλους και να ανταποκρίνονται και να διαχειρίζονται τα πολύπλοκα συναισθήματά τους. Και μαντέψτε τι συμβαίνει όταν αλληλεπιδράτε με τα παιδιά σας με αυτόν τον τρόπο; Βγαίνετε ξαφνικά από τις συγκρούσεις. Με το να είστε αρκετά ήρεμοι και αρκετά σαφείς ώστε να ανταποκρινόσαστε σε αυτό που πραγματικά χρειάζεται το παιδί σας σε οποιαδήποτε δεδομένη στιγμή (αντί να ξεκινάτε με αυτό που χρειάζεται ο ενήλικας εκείνη τη στιγμή) και είστε αρκετά ευέλικτοι ώστε να δίνετε επιλογές στα παιδιών σας ενώ ταυτόχρονα τους παρέχετε υποστήριξη και όρια.