Νυχτερινός τρόμος: πώς θα τον αντιμετωπίσετε
Τι συμβουλεύουν οι ειδικοί για αυτή την ιδιαίτερα κοινή διαταραχή ύπνου.
Ο νυχτερινός τρόμος είναι διαφορετικός από έναν εφιάλτη. Η σκηνή μοιάζει βγαλμένη από θρίλερ: το παιδάκι, ενώ δεν έχει ανακτήσει τη συνείδησή του, ουσιαστικά δηλαδή δεν έχει ξυπνήσει, ουρλιάζει με ανοιχτά τα μάτια μέσα στο σκοτάδι, σαν να αντικρίζει έναν αόρατο εχθρό. Σαν να έχει παραισθήσεις. Πού οφείλονται αυτά τα περιστατικά και πώς θα τα αντιμετωπίσετε ως γονείς;
«Οι νυχτερινοί τρόμοι εμφανίζονται στην αρχή της νύχτας, όταν το παιδί δεν έχει αρχίσει ακόμα να ονειρεύεται», εξηγεί η Susie Menkes, PhD, ειδικός στον ύπνο των βρεφών και των νηπίων. «Όταν συμβαίνουν μετά τα μεσάνυχτα και συνοδεύονται από κλάμα, πρόκειται για μια απλή νυχτερινή αφύπνιση», προσθέτει.
Τι μπορείτε να κάνετε λοιπόν για να καθησυχάσετε το παιδί σας στη διάρκεια του νυχτερινού τρόμου; «Βασικά, τίποτα», απαντά η ειδικός. «Παρόλο που η αυθόρμητη αντίδρασή σας θα είναι να το σηκώσετε από το κρεβάτι και να το ξυπνήσετε, το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να το αφήσετε να κοιμάται». Αν το σηκώσετε εκείνη την ώρα, διευκρινίζει η ειδικός, θα σας κοιτάξει με άδειο βλέμμα, μια εμπειρία ανατριχιαστική για το γονιό και όχι ιδιαίτερα βοηθητική για το παιδί. Κι αυτό γιατί ένα παιδί, ξυπνώντας στην αγκαλιά σας μετά το νυχτερινό τρόμο, θα ξαφνιαστεί καθώς δεν θα θυμάται τίποτα από το περιστατικό.
Ίσως νιώθετε απελπισία που δεν μπορείτε να παρηγορήσετε το μικρό σας στη διάρκεια ενός νυχτερινού τρόμου. «Παρόλο που το παιδί σας μπορεί να κλαίει και να ουρλιάζει την ώρα του περιστατικού, όσο παράξενο κι αν σας φαίνεται δεν έχει συνείδηση του γεγονός», εξηγεί η Menkes.
Τα καλά νέα; Οι νυχτερινοί τρόμοι, όσο τρομακτικοί κι αν φαίνονται, δεν είναι τόσο σοβαροί. Ποιοι παράγοντες συντελούν στην εμφάνισή τους; Πιθανόν η κληρονομικότητα (αν δηλαδή έστω και ένας από τους γονείς είχε νυχτερινούς τρόμους ως παιδί), η υπερβολική κούραση, το στρες, κάποια φάρμακα και ο πυρετός. «Δεν μπορούμε πάντα να προλάβουμε τέτοια περιστατικά, αλλά μπορούμε να προσπαθήσουμε να τα μειώσουμε», υποστηρίζει η σύμβουλος ύπνου για παιδιά Rebecca Michi.
Συγκεκριμένα, δεδομένου ότι η έντονη κόπωση θεωρείται βασικός παράγοντας κινδύνου, είναι σημαντικό να ακολουθούμε πιστά μια ρουτίνα ύπνου το βράδυ και μια σταθερή ώρα αφύπνισης το πρωί. «Εξασφαλίστε όσο το δυνατόν καλύτερες συνθήκες ύπνου για το παιδί σας, δηλαδή κρατήστε τη θερμοκρασία του δωματίου του σε δροσερά επίπεδα και βάλτε το για ύπνο νωρίς», συμβουλεύει η Menkes. Όπως εξηγεί η ίδια, κάποιες από τις συνθήκες που ευνοούν το νυχτερινό τρόμο είναι ένα υπερβολικά ζεστό δωμάτιο ή η μετάθεση της ώρας ύπνου έστω και κατά μισή ώρα αργότερα.
Εξίσου σημαντικό όμως είναι ένα υγιές περιβάλλον και στη διάρκεια της ημέρας. «Βοηθώντας το παιδί σας να διαχειριστεί στρεσογόνες καταστάσεις μπορεί να προλάβετε και τους νυχτερινούς τρόμους. Συζητήστε λοιπόν μαζί του για οποιαδήποτε αλλαγή συμβαίνει στη ζωή τους, όπως μπορεί να είναι ο ερχομός ενός ακόμα παιδιού στην οικογένεια, μια μετακόμιση ή το ξεκίνημα του παιδικού σταθμού. Όλα αυτά ενδέχεται να πυροδοτήσουν νυχτερινούς τρόμους», πιστεύει η Michi.
Η Menkes, με τη σειρά της, θεωρεί ότι έχουμε τη δυνατότητα να προλάβουμε ένα νυχτερινό τρόμο λίγο προτού συμβεί. Πώς; Πηγαίνοντας στο δωμάτιο του παιδιού μας περίπου ένα τέταρτο πριν από την ώρα που εμφανίζεται συνήθως και ξυπνώντας το ελαφρά. «Έτσι το βοηθάτε να περάσει σε ένα διαφορετικό στάδιο ύπνου, ώστε να σταματήσει να κοιμάται βαθιά, όπου συμβαίνει ο νυχτερινός τρόμος», καταλήγει η ειδικός.